Aphthous ulcer and Fissured tongue လွ်ာနာ အာနာ

ဆရာရွင္႔ ကၽြန္မ လွ်ာခဏခဏ ကြဲတတ္ပါသည္။ အမ်ားအားျဖင္႔ လွ်ာထိပ္ပုိင္းတြင္ အျဖစ္မ်ားပါသည္။ ကၽြန္မ အေနျဖင္႔ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္မ်ားကုိ သိလုိပါသည္ရွင့္။

“လွ်ာကြဲတာ” နဲ႔ “ပါးစပ္နာ” တြဲေရးပါရေစ။ Fissured or cracked tongue လွ်ာကြဲတာကို Geographic tongue ပထဝီ-ေျမပံုနဲ႔ တူတယ္လို႔ ႏိႈင္းၾကတယ္။ ဒီလိုေျပာတာ ေတာ္ေသးတယ္။ Scrotal tongue ေယာက္်ား ကပ္ပဲ့အိတ္နဲ႔ တူတယ္လို႔ ေျပာတာက သိပ္မမိုက္ဘူး။

Tongue cracks ျဖစ္တာက Inherited genetic trait ေမြးရာပါ ျဖစ္တတ္တယ္။ ငယ္ကတည္းကေန စတယ္။ ၾကီးလာေလ သိသာေလ။ Down syndrome ဆိုတဲ့ ေမြးရာပါ ဦးေႏွာက္ အားနည္းေရာဂါရွိသူ ၁ဝ ေယာက္မွာ ၈ ေယာက္က ဒီလို လာျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္က လြဲရင္ အပူ-အစပ္စားတာ၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ စတာေတြ လႊဲခ်ရတယ္။ ပါးစပ္ အနံ႔ပ်ယ္ေဆး အျပင္းသံုးတာ၊ သြားတိုက္ေဆး အျပင္းေတြကိုလဲ လက္ညွိဳးထိုး မလြတ္ဘူး။ Malabsorption of Vitamin B ဗီတာမင္ ဘီ ကို စုပ္မယူႏိုင္တာ၊ Colon imbalance အူမၾကီး မေကာင္းတာေတြကိုလဲ ထည့္စဥ္းစားရတယ္။

စိတ္ဖိအား မ်ားေနခ်ိန္ေတြမွာ အိပ္ေနရင္း လွ်ာကိုက္မိတတ္တယ္။ စားတဲ့ အစာနဲ႔ မတည့္တာ၊ အစာအိမ္-အက္စစ္ဓါတ္က အထက္ တက္လာတာ၊ တခ်ိဳ႕မွာ ဆီးခ်ိဳနဲ႔ တြဲေနတတ္တယ္။ Yeast infection မိႈေရာဂါေၾကာင့္လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ Anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ Vitamin or mineral ဗီတာမင္နဲ႔ ဓါတ္ဆား နည္းတာေတြ ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ဆိုတာ သိဘို႔ ခက္တတ္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ကင္ဆာ မဟုတ္ပါ။

တရုပ္ တိုင္းရင္းေဆးနည္း အလိုအရ Speen ေဘလံုးနဲ႔ Stomach အစာအိမ္ မွ်ေျခပ်က္တာတဲ့။ Acupuncturist တရုပ္ အပ္စိုက္ ဆရာေတြက Excess heat အပူကဲတာနဲ႔ Yin (ယင္) အားနည္းတာလို႔ ဆိုတယ္။ လွ်ာေဘးေတြကျဖစ္ရင္ အသဲ၊ လွ်ာဖ်ားျဖစ္ရင္ ႏွလံုး၊ လွ်ာလည္မွာျဖစ္ရင္ ေဘလံုး၊ လွ်ာေနာက္က ျဖစ္ရင္ ေက်ာက္ကပ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။

ျဖစ္ေစတာက မေသျခာေတာ့ ကုရတာလဲ ခက္တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အခက္အခဲေတြ ဝင္လာႏိုင္တယ္။ အစားအစာေတြ ညပ္ေနတတ္တယ္။ Thrush or Yeast မိႈေရာဂါဝင္လာရင္ Antifungal ေဆးေပးရမယ္။ Paracetamol တို႔ Ibuprofen တို႔လို အနာသက္သာေဆး၊ Vitamin B Complex ဗီတာမင္ဘီအုပ္စုေဆး၊ Bacterial ဗက္တီးရီးယားပိုး ဝင္ရင္ ပဋိဇီဝေဆး ေပးမယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စိုစိုစိမ္းစိမ္း စားရပါမယ္။

ပါးစပ္နာေတြထဲမွာ လူေတြအမ်ားဆံုး ျဖစ္ၾကတာကို Aphthous ulcer လို႔ ေဆးစာနဲ႔ေခၚတယ္။ အဂၤလိပ္လို Cold sores လို႔ေခၚတယ္။ အရပ္ေခၚ အပူကန္နာလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ပါးစပ္ထဲ ဘယ္ေနရာမဆို ျဖစ္တယ္။ ေအာက္ႏုတ္ခမ္းမွာ အျဖစ္ မ်ားတယ္။ လွ်ာေအာက္လဲျဖစ္၊ ပါးေစာင္လဲ မလြတ္ဘူး။ တခုမကလဲျဖစ္။ ျဖစ္ျပီး ေပ်ာက္၊ ေပ်ာက္ျပီး ျပန္ေပါက္တတ္ ေသးတယ္။

ဘာလို႔ ျဖစ္သလဲ။ ဗီတာမင္ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ မဟုတ္ပါ။ ေရာဂါပိုးဝင္လို႔ မဟုတ္ပါ။ အစာစားခ်ိန္ မမွန္သူ၊ ခရီးသြားေနရလို႔၊ ဝမ္းသြား မမွန္သူ၊ အလုပ္မ်ားသူ၊ စိတ္ရႈတ္သူေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ အားနည္းေနခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လာျဖစ္တတ္တယ္။ အပူမ်ားတာ (ေကာ္ဖီ၊ လက္ဘက္ရည္) ေသာက္မိသူ ေတြမွာလဲ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ အရက္-ေဆးလိပ္လဲ စာရင္းထဲမွာ ပါတယ္။ အစပ္မ်ားတာ စားမိသူကိုလဲ ထည့္ေရးၾကေပမဲ့ တကယ္ အစပ္စားသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တာ မေတြ႔ဘူးပါ။ ေရႊလံဘို ငရုတ္စားတဲ့ နာဂေတြ၊ ကသည္းေတြမွာ (ဗမာလဲ ပါတယ္) ထူးျဖစ္တာ မရွိပါ။

အနာပံုစံက တခါေတြ႔ဘူး၊ မွတ္ထားဘူးရင္ မလြဲႏိုင္ဘူး။ ခပ္ဝိုင္းဝိုင္းေနမယ္။ တလကၼရဲ႕ ၁ဝ ပံု ၁ ပံုကေန ၅ ပံုေလာက္ အထိ ၾကီးတယ္။ အလည္ပိုင္းက ခပ္ဝါျဖဴျဖဴနဲ႔ ခြက္ေနျပီး၊ ေဘးႏုတ္ခမ္းက နီရဲေနမယ္။ ျဖစ္ရင္ အေတာ္နာတယ္။ ပူစပ္ေနမယ္။ ေရေသာက္တာေတာင္မွ မခံခ်င္ဘူး။ ထမင္းစားရင္ သိပ္ဒုကၡေရာက္တယ္။

• ဆားရည္နဲ႔ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ပါးစပ္ေဆးပါ။
• ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စု နဲ႔ ဗီတာမင္စီ မ်ားမ်ား ေပးတယ္။
• အနာေပၚကို Glycerin အလွဆီ လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။
• ေထာပတ္၊ ပ်ားရည္လဲ လိမ္းၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေညာင္ရြက္ကို ၾကိတ္ျပီး လိမ္းတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴလဲ သံုးၾကတယ္။
• အစာအိမ္နာေရာဂါ ရွိေနသူေတြကို အုန္းဆီ နဲနဲ ေသာက္ခိုင္းတယ္။
• သေဘၤာသီးမွည့္ စားတာ ေကာင္းတယ္။
• ဂ်ံဳစာထက္ ဆန္စာက ပိုသင့္တယ္။
• ထံုေဆးလိမ္းေဆးကို သုတ္လိမ္းလိုက္ရင္ ခဏေလာက္ မနာေတာ့ဘဲ ထမင္းစားႏိုင္လိမ့္မယ္။ ထံုေဆး ပ်ယ္ရင္ ျပန္နာမယ္။
• မေပ်ာက္ႏိုင္သူေတြကို Corticosteroids ပါတဲ့လိမ္းေဆး ေပးႏိုင္တယ္။
• Paracetamol တို႔ Ibuprofen တို႔လို အနာသက္သာေဆး ေသာက္ခိုင္းတယ္။
• Gentian violet paint ခရမ္းေရာင္ေဆး လိမ္းရင္ ပိုးဝင္တာ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။
• ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ (မနာရင္ေပါ့။)

ကုဘို႔ဆိုတာ ျဖစ္ေစတာကို ျပင္ရမွာ အဓိက ျဖစ္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ