Pneumococcal Vaccine ႏူမိုေကာ္ကယ္ကာကြယ္ေဆး

၁။ ကြ်န္မသားေလးက ၉ လျပည့္ပါျပီဆရာ။ ဒီလကုန္ ဝက္သက္ကာကြယ္ေဆး ထိုးရမွာပါဆရာ။ အခုအခမဲ႔ထိုးေပးမယ့္ PVC ကာကြယ္ေဆးကတခါတည္းထိုးလို႔ရလားသိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ေက်းဇူးပါဆရာ။

၂။ ဆရာခင္ဗ်ာ ကေလးေတြအတြက္ Pentavalent Vaccine ငါးမ်ိဳးတြဲကာကြယ္ေဆးဆိုတာ ဗဟိုအမ်ိဳးသမီးေဆးရံု က ထိုးေပးတဲ့ေဆးနဲ႔ တူပါသလား ခင္ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ Rota virus ေဆးကေရာ ထိုးေပးသင့္ပါသလားဆရာ။ Synflorix ဆိုတဲ့ ေဆးကေရာ ဘာအတြက္ပါလဲဆရာ။ အဲ့ဒီ ေဆးက ေရာထိုးေပးဖို႔ လိုပါသလားဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္ သားေလးက အခု ၄၄ ရက္သားပါဆရာ။ တျခားဘာေဆးေတြထိုးေပး သင့္ပါသလဲဆိုတာ လမ္းညႊန္ ေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

၃။ Sanflorix ဆိုတာ ဘာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးလဲဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါဆရာ။

၄။ သားက အခုဆို ၃ လျပည့္ပါၿပီ။ ေမြးၿပီး ၁ လခြဲေဆးခန္းျပန္ျပရတုန္းက ကေလးအထူးကုက ထိုးသင့္တယ္ေျပာလို႔ Synflorix ထိုးခဲ့တာပါ။ ၄ ႀကိမ္ထိုးရမယ္လို႔ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္သြားဖို႔ကခရီးေဝးတာနဲ႔ ကြ်န္မတို႔ၿမိဳ႕က ကေလးအထူးကုကို Synflorix ထိုးေပးဖို႔သြားေမးေတာ့ ၂ ႀကိမ္ပဲထိုးရမယ္ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္ဟာအမွန္မသိလို႔ ထပ္မထိုးရေသးပါဘူးဆရာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆရာ့ကိုအကူအညီေတာင္းရတာပါဆရာ။

၄။ ကြ်န္မသမီးေလး ၇ လပါ။ နမိုးနီးယားကာကြယ္ေဆးထိုးျပီးမွ တအားဖ်ားပါတယ္။ ၃ ရက္ေလာက္အဖ်ားမက်ပါဘူး။ ခုထိ ကိုယ္ေႏြးေနတုန္းပါ။ နမိုးနီးယားေဆးကို ကေလးဆရာဝန္က ထိုးခိုင္းပါတယ္။ ကြ်န္မက မလိုအပ္ရင္ မထိုးခ်င္ဘူး ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ေဆးျပင္းရင္ကေလး ထိခိုက္ မွာစိုးလို႔ပါ။ အဲဒါကို ဆရာဝန္က ကာကြယ္ေဆးတိုင္း ျပင္းတာပဲလို႔ ေျပာလို႔ တျခားေဆးေတြလိုပဲထင္ျပီး ထိုးမိပါတယ္။ ေဆးတစ္လံုး ၆ ေသာင္းခြဲပါ။ ႏွစ္ခါခြဲထိုးရမွာပါ။ ပထမထိုးတာ ၃ ေသာင္းခြဲနဲ႔ ဆရာဝန္ခ ၇ ေထာင္ေပးရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တစ္ခါ ထပ္ထိုးဖို႔က်န္ပါေသးတယ္။ ကြ်န္မ မလိုအပ္တာ ထည့္ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူးဆရာ။ အျပင္ ေဆးရံုေဆးခန္းမွာ ကာကြယ္ေဆးေတြ အလကားရပါတယ္။ ပိုက္ဆံအကုန္ခံျပီး အထူးကုနဲ႔ထိုးတာ ကေလးသက္သာေစခ်င္တာေၾကာင့္ပါဆရာ။ တျခားကာကြယ္ေဆးေတြတုန္းက ဘာမွမျဖစ္ေပမယ့္ အခုေဆးေတာ့ ကေလးက အသည္းသန္ဖ်ားလို႔ ထပ္ထိုးသင့္မထိုးသင့္သိခ်င္တာပါ။ တစ္လံုးထိုးျပီးသြားေတာ့ ထပ္မထိုးရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္လဲဆရာ။ ေနာက္ထပ္ထိုးရင္ေရာ အခုလိုဖ်ားဦးမွာလားဆရာ။ အထူးကုကိုေမးရင္ ထပ္ထိုးဆိုတဲ့ အေျဖပဲေပးမွာမို႔ပါ။ ဆရာ့ဆီကအၾကံဥာဏ္ေလး သိခ်င္လို႔ပါ။

PCV ဆိုတာ Pneumococcal Conjugate Vaccine ကာကြယ္ေဆးျဖစ္တယ္။ ႏုမိုေကာ္ကယ္ေရာဂါေတြကိုရေစတဲ့ ႏူမိုေကာ္ကယ္ဗက္တီးရီးယား (၁၃) မ်ိဳးကိုကာကြယ္မယ္။ ယူေကႏိုင္ငံမွာေတာ့ ကေလးအသက္ ၂-၄ ႏွစ္နဲ႔ ၁၂-၁၃ ႏွစ္ေတြကိုထိုးေပးတယ္။ ႏူမိုေကာ္ကယ္ပိုးေၾကာင့္ေရာဂါေတြက ႏူမိုးနီးယားေခၚတဲ့ အဆုပ္ခဲတာ၊ Streptococcus ေခၚတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ နားေရာင္တာ၊ ဆိုင္းနပ္ေရာဂါနဲ႔ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္တာကိုပါ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြကိုပါ ကာကြယ္မယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးကေန၊ ႏွာေခ်ကေန၊ ထိစပ္မိတာကေန ကူးႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

Sanflorix ဆိုတာ ႏူမိုေကာ္ကယ္ကာကြယ္ေဆးျဖစ္တယ္။ Pneumococcal ကာကြယ္ေဆးဟာ ကေလးတိုင္းအတြက္ မထိုးမေနရ မဟုတ္ပါ။ ႏူမိုေကာ္ကပ္စ္ပိုးကေန (ႏူမိုးနီးယား)၊ နားေရာင္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ပိုးဝင္ျခင္းျဖစ္ေစတဲ့ Strptococcus pneumoniae (pneumococcus) ဗက္တီးရီးယားကို ကာကြယ္မႈေပးမယ္။

Pneumococcal Vaccine ႏူမိုေကာ္ကယ္ကာကြယ္ေဆးကို Pneumococcal conjugate vaccine ေခၚတယ္။ PCV13 နဲ႔ Prevnar 13 ဆိုျပီး ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြနဲ႔ ၆၅ ႏွစ္အထက္လူၾကီးေတြကိုထိုးေပးတယ္။ ၆ ႏွစ္နဲ႔ ၆၅ ၾကားလူေတြကိုေတာ့ တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြမွာထိုးေစတယ္။

Pneumovax ဆိုတာ 23-valent pneumococcal polysaccharide vaccine (PPSV23) လို႔ေခၚတယ္။ အသက္ ၆၅ ႏွစ္ အထက္ေတြကိုထိုးေပးတယ္။ ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေျခရွိသူေတြ၊ ၁၉ ႏွစ္ကေန ၆၄ ႏွစ္အတြင္း ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြနဲ႔ ပန္းနာရွိသူေတြကိုလည္းထိုးေပးတယ္။

(၁) Synflorix three-dose primary series (၃) ခါထိုးနည္း
ကေလးအသက္ အနည္းဆံုး ၆ ပတ္အရြယ္ကစထိုးမယ္။ 0.5 ml ထိုးမယ္။ ၂ လမွာစထိုးျပီး အနည္းဆံုး ၁ လျခား ထိုးမယ္။ စုစုေပါင္း (၃) ခါထိုးမယ္။ Booster ဘူစတာထိုးေဆးကို ပဌမ (၃) လံုးျပည့္ျပီးေနာက္ အနည္းဆံုး ၆ လၾကာရင္ ထိုးမယ္။ ေကာင္းတာက ကေလးအသက္ ၁၂ လကေန ၁၅ လၾကားျဖစ္သင့္တယ္။

(၂) Synflorix two-dose primary series (၂) ခါထိုးနည္း
ကေလးအသက္ ၂ လစေနစထိုးႏိုင္တယ္။ 0.5 ml ထိုးမယ္။ ဒုတိယေဆးကို (၂) လေနရင္ထပ္ထိုးမယ္။ Booster ဘူစတာထိုးေဆးကို ပဌမ (၃) လံုးျပည့္ျပီးေနာက္ အနည္းဆံုး ၆ လၾကာရင္ထိုးမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မျပည့္တဲ့ကေလး (ကိုယ္ဝန္ ၂၇-၃၆ ပတ္မွာေမြးတဲကေလး) ဆိုရင္ 0.5ml ထိုးမယ္။ ကေလးအသက္ ၂ လစေနစထိုးႏိုင္တယ္။ 0.5 ml ထိုးမယ္။ ဒုတိယေဆးကို (၁) လေနရင္ထပ္ထိုးမယ္။ Booster ဘူစတာထိုးေဆးကို အနည္းဆံုး ၆ လၾကာရင္ထိုးမယ္။

ကာကြယ္ေဆး ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား
လူတဝက္ေလာက္မွာ မသိမသာသာခံစားရမယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာနီရဲေနတာ ၂ ရက္ေလာက္ၾကာမယ္။ ၁% မွာ ကိုယ္ပူဖ်ားမယ္။ ၾကြက္သားေတြနာကိုက္ေနမယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာမွာ ပိုဆိုးတာျဖစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဆးထိုး ေၾကာက္သူေတြက ေဆးထိုးျပီး (ဘယ္ေဆးထိုးထိုးျဖစ္သလို) သတိေမ့ခ်င္သလိုျဖစ္တယ္။ ေဆးနဲ႔ အလာဂ်ီရသူလည္း ရွိမယ္။

သတင္း
ျပင္းထန္အဆုုပ္ေရာင္ေရာဂါပုုိး ကာကြယ္ေဆး (PCV) ကို ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လမွစတင္၍ အခမဲ့ ထုိးႏွံေပးေတာ့မည္။ ကေလးအသက္ ၂ လ၊ ၄ လ ၊ ၆ လ အရြယ္တြင္ ငါးမ်ိဳးစပ္ကာကြယ္ေဆး + ပိုလီယုိေရာဂါကာကြယ္ေဆး + ျပင္းထန္ အဆုပ္ေရာင္ေရာဂါပုိး ကာကြယ္ေဆး (PCV) မ်ားထုိးႏွံရမည္။ ျပင္းထန္အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါပုိးေၾကာင့္ ျပင္းထန္ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ေရာဂါ၊ ေသြးတြင္ ဗက္တီးရီးယားအဆိပ္တက္ျခင္း၊ နားအလယ္ခန္း ေရာင္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေလအိပ္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္းေရာဂါမ်ားျဖစ္ေစတတ္သည္။

ကြန္မင့္မ်ား
Ma Po Pa ယခု IVP = lnactivated polio vaccine ကို ကေလးအသက္ (14) ပတ္မွာ (1) ႀကိမ္တည္းထိုးေပးပါတယ္။ PCV = pneumococcal conjugate vaccine ကို ကေလးအသက္ (8)၊ (16)၊ (24) ပတ္ေတြမွာ (3) ႀကိမ္ထိုးေပးပါမည္။

Hninsi Nini ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္႐ွိကာကြယ္ေဆးထိုးဇယားကို ထပ္ျဖည့္လို႔ရပါသလားဆရာ႐ွင့္္ -
• PCV (ျပင္းထန္အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ) ကာကြယ္ေဆး ကို ၂-၄-၆လ၊
• IPV (ပိုလီယို ထိုးေဆး) ကာကြယ္ေဆးကို ၄ လကေလးတိုင္း ထပ္ျဖည့္ၿပီးထိုးေပးေနပါၿပီ႐ွင့္.
• MR (ဝက္သက္+ဂ်ိဳက္သိုး) ကာကြယ္ေဆးကို ၉ လကေလးကိုထိုးေပေနပါတယ္႐ွင့္။
• Measles (ဝက္သက္) ကာကြယေဆးကို ၁၈ လက်မွသာ တစ္မ်ိဳးတည္းထိုးေပးတာပါ႐ွင့္။

ဖတ္စရာမ်ား -
1. Adult Vaccines လူၾကီးေတြလဲ ကာကြယ္ေဆးလိုတယ္ https://doctortintswe.blogspot.com/2019/03/adult-vaccines.html 
2. ARV ေမ်ာက္ကိုက္၍ ေခြးရူးကာကြယ္ေဆးထိုးရျခင္း
https://doctortintswe.blogspot.com/2016/03/arv.html
3. BCG vaccine တီဘီ ကာကြယ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/bcg-vaccine.html
4. Chickenpox ေရေက်ာက္ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/chickenpox.html
5. Child Immunization Chart ကေလးကာကြယ္ေဆးထိုးဇယား https://doctortintswe.blogspot.com/2017/06/child-immunization-chart.html
6. Dengue Vaccines ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2017/06/dengue-vaccines.html
7. G6PD and JE Vaccine ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2017/11/g6pd-and-je-vaccine.html
8. Hepatitis B Immune Globulin အသဲေရာင္-ဘီ (ဂလိုဗ်ဴလင္) ထိုးေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/hepatitis-b-immune-globulin.html
9. Hepatitis B Vaccine Guideline ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထိုးနည္း https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/hepatitis-b-vaccine-guideline.html
10. Hepatitis B vaccine အသည္းေရာင္ ဘီပိုးပိုးကာကြယ္ေဆးအေႀကာင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2017/07/hepatitis-b-vaccine.html
11. HPV Vaccine for Ca Cx သားအိမ္အဝ-ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/hpv-vaccine-for-ca-cx.html
12. Immunization Day in our country ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားကာကြယ္ေဆးေန႔ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/02/immunization-day-in-our-country.html
13. Injectable polio vaccine ပိုလီယိုကာကြယ္ေဆး ထိုးေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2016/09/injectable-polio-vaccine.html
14. JE vaccine ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2017/09/je-vaccine.html
15. Pentavalent Vaccine ျမန္မာကေလးမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေဆးသစ္ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/03/pentavalent-vaccine.html
16. Pneumococcal Vaccine ႏူမိုေကာ္ကယ္ကာကြယ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2016/07/pneumococcal-vaccine.html
17. Rotavirus Vaccination ကာကြယ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/rotavirus-vaccination.html
18. Vaccine Reactions ကာကြယ္ေဆး တုန္႔ျပန္မႈ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/09/vaccine-reactions.html
19. Vaccines ကာကြယ္ေဆးမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/vaccines.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ