HIV သတင္းမွားေတြ မေရးၾက မတင္ၾက မေဝၾက မယံုၾကေစလိုပါ

(ကန္ေတာ့)

၁။ မဂၤလာပါဆရာ hiv ပိုးေရာဂါရွိတဲ႔သူရဲ႕ေဆးထိုးအပ္နဲ႔ ဆူးမိတာ ေသြးေတာ့မထြက္ပါဘူး ေရာဂါကူးပါသလားဆရာ ထိမိရုံေလးထိမိတာပါ အဒါကူးနိုင္ပါသလား

ေနာက္ ၃ လေန စစ္သင့္။

ထိမိရုံေလးကို ကူးတက္သလားဆရာ

စူးမိတာလို႔ ေရးရ။ ကူးတတ္သလားလို႔ ေရးရ။

၂။ မဂၤလာပါ ဆရာ႐ွင့္ fb ေပၚမွာသတင္းတခုဖတ္လိုက္မိတယ္ အေမရိကန္ဆရာဝန္မတေယာက္ အိမ္မွာ ပစၥည္းေတြ ခဏခဏအခိုးခံရလို႔ ဆရာဝန္မစိတ္ပ်က္ၿပီး ေနာက္သူခိုးမလာရဲေအာင္ hiv ပိုးပါတဲ့ ေဆးထိုးအပ္ေတြ ေထာင္ထားတယ္ လာရဲတဲ့သူလာထားလို႔ စာခ်ိပ္ထားတယ္တဲ့ ဘယ္သူမွအိမ္ေ႐ွ႕ကေတာင္ လမ္းမေလ်ွာက္ဘူးတဲ့ hiv ပိုးပါတဲ့ ေဆးထိုးအပ္ စူးမိရင္ ကူးစက္ႏိုင္လားသိခ်င္ပါတယ္

ဖက္လိုက္မိတယ္ မဟုတ္။ ဖက္တယ္ဆိုတာ လက္နဲ႔သိုင္းဖက္တာ။ တခိုး မဟုတ္။ သူခိုး။

HIV ပိုးကဘယ္မွာေနလဲ
- ေသြး၊
- ေယာက္်ားလိင္စိတ္ျဖစ္လို႔ထြက္တဲ့အရည္၊
- ေယာက္်ား လိင္ဆႏၵျပည့္ဝလို႔ထြက္တဲ့အရည္၊
- အမ်ိဳးသမီး ေမြးလမ္း-လိင္လမ္းကအရည္၊
- မိခင္ႏို႔ရည္၊
- စအိုအတြင္းဖံုးအလႊာ။

တျခားကိုယ္ခႏၶာအရည္ေတြျဖစ္တဲ့ ဝမ္း၊ ဆီး၊ ႏွပ္၊ ႏွာရည္၊ မ်က္ရည္၊ သြားရည္၊ ေခြ်း၊ အန္ဖတ္ေတြထဲမွာ HIV ပိုးပါေနႏိုင္ေပမဲ့ ကူးစက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မပါဘူး။ သတိထားဘို႔က အဲဒီအရည္တခုခုကို ေသြးေရာေနရင္ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။

က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြဟာ ဒါေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ေနၾကရတယ္။
- ေသြး၊
- ေရျမြာရည္၊
- ခါးရိုးထဲကေဆးစစ္ဘို႔ထုတ္ယူတဲ့ ဦးေႏွာက္နဲ႔ဆက္ေနတဲ့ အရည္၊
- အဆစ္ထဲကအရည္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ႏိုင္မယ္။ HIV ပိုးေတြပါတယ္။

အဲဒီ ပိုးပါေနတာေတြက ေနာက္တေယာက္ကို ဘယ္လိုကူးစက္လာႏိုင္သလဲ။
(၁) လိင္ဆက္ဆံမႈ။ မိန္းမ ဗဂ်ိဳင္းနား၊ ေယာက္်ား-မိန္းမ စအိုလမ္း၊ ေယာက္်ား-မိန္းမ ပါးစပ္လမ္းေတြကေန ဝင္လာႏိုင္တယ္။
- ကိုယ့္ေသြးထဲကို ဘယ္လိုေရာက္မလဲ။ ဗဂ်ိဳင္းနား၊ မိန္းမကိုယ္၊ က်ားလိင္တံ၊ စအိုလမ္း၊ ပါးစပ္ေတြမွာ ရွိေနႏိုင္တဲ့ မ်က္စိနဲ႔ျမင္ႏိုင္ေအာင္ၾကီးတဲ့ အနာအဆာေတြကေနဝင္မယ္။ အလားတူ အဲလိုေနရာေတြမွာ အႏုၾကည့္ မွန္ဘီလူးနဲ႔သာ ျမင္ႏိုင္ေအာင္ေသးတဲ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေလးေတြကေန ပိုးေတြဝင္လာႏိုင္တယ္။ အနာအဆာေတြ ဆိုတာ လိင္လမ္းေရယံု၊ ဆစ္ဖလစ္နာေတြပါဝင္တယ္။
- လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ (ဆစ္လိစ္၊ ဂႏို၊ ေရယံု) တခုခုရွိေနသူမ်ိဳးမွာ HIV ပိုးက ပိုျပီး ဝင္လာေစႏိုင္တယ္။
- လိင္ဆက္ဆံရာမွာ နမ္းတာ၊ ႏွိပ္နယ္ကိုင္တြယ္တာ၊ က်ား-မ အာသာေျဖတာသက္သက္ဆိုရင္ မကူးစက္ပါ။
- ကြန္ဒြမ္ စနစ္တက်သံုးရင္လဲ မကူးပါ။

(၂) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ကေလးေမြးဖြါးေနစဥ္၊ ကေလးႏို႔တိုက္ေနစဥ္အခ်ိန္ေတြမွာ ပိုးေတြပါေနတဲ့ ေသြးနဲ႔ ေရျမြာရည္ေတြကေန ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ကေလးေမြးျပီးေနာက္မွာလဲ မိခင္ႏို႔ကေနကေလးကို ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။

(၃) ေဆးထိုးနည္းလမ္း။ ေဆးကုရာမွာျဖစ္ျဖစ္၊ မူယစ္ေဆးသံုးရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ေဆးထိုးအပ္ကေန ကူးစက္ႏိုင္တယ္။
- အလုပ္အကိုင္နည္းလမ္းေၾကာင့္ ကူးစက္ႏိုင္ေျခ။ ပိုးရွိေနသူေတြကို ေဆးကုေနရတာ၊ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေပးရတာကေနလဲ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ေသြးနဲ႔ ပိုးပါႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ခႏာအရည္ေတြက တနည္းနည္းနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ထဲဝင္လာရင္၊ ေဆးထိုးေပးရတာ၊ အနာေဆးထည့္ရတာ၊ ေသြးသြင္းေပးရတာ၊ ေသြးစတာေတြ စစ္ေပးရတာ၊ ကေလးေမြးေပးရတာ၊ ခြဲစိတ္ကသုသေပးရတာ၊ HIV လူနာေတြရွိေလမထား လူစုလူေဝးကို ေဆးစစ္ေပးရတာေတြကေန ကူးစက္တာျဖစ္တယ္။

က်န္တဲ့ စာထဲထည့္မေရးတာေတြကိုေတာ့ ကူးႏိုင္မကူးႏိုင္ စဥ္းစားၾကံဆရပါမယ္။ ဥပမာ ကြန္ဒြမ္ကြ်တ္သြားရင္၊ ေပါက္ျပဲသြားရင္၊ အရည္အေသြးမမွန္ရင္၊ အသံုးျပဳနည္းမမွန္ရင္၊ ျပန္ခြ်တ္တဲ့အခါ အရည္ေတြက အနာအဆာရွိတဲ့ေနရာနဲ႔ ထိမိတာကေန ကူးစက္ႏိုင္ပါမယ္။ ေသြးဆိုတာမွာလဲ ရာသီေသြးလဲပါတယ္။ အာသာေျဖလို႔ မကူးလို႔ဆိုေပမဲ့ ပိုးပါ အရည္ထြက္လာလို႔ တဖက္သားမွာ အနာအဆာ ရွိေနရင္ ကူးႏိုင္တယ္။ ထိမိတိုင္းကူမယ္လို႔လဲ မထင္သင့္ပါ။

HIV ပိုးဟာ လူ႔ကိုကေနအျပင္ေရာက္ရင္ ၾကာၾကာမရွိပါ။ မိနစ္ေတြနဲ႔ နာရီေတြအထိသာ ရွင္ႏိုင္တယ္။ မိနစ္ အနည္းငယ္လို႔ ေျပာရင္ မလြဲပါ။ ရက္အထိမရွင္ပါ။ သူတု႔ရဲ႕ ေရာဂါရႏိုင္စြမ္းကလဲ ကိုယ္ထဲထြာက္ေနရတာ ၾကာေလေလ နည္းလာေလေလျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ပုခ်ိန္ ၉၈႕၆ ကိုသာႏွစ္သက္လို႔ ဒိထက္ေအးရာမွာ ၾကာၾကာ မရွင္တာျဖစ္တယ္။ သန္႔ရွင္းေရးမွာ ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာသံုးတာေကာင္းပါတယ္။ Chlorie tablet ေရသန္႔ေဆးလဲေခၚတဲ့ Bleaching powder ခြ်တ္ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ Hydrgen peroxide ကိုလဲသံုးႏိုင္တယ္။ ေနာက္ဆံုး သံသယရွိေနရင္ သံသယအျပဳအမူျဖစ္ျပီးေနာက္ ၃ လေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။

ခႏၶာကိုယ္အျပင္မွာ HIV ဘယ္ေလာက္ၾကာရွင္သလဲ

HIV ဟာ တံေတြးကေန မကူးစက္ပါ။ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းနမ္းသူတေယာက္မွာ ပိုးရွိေနျပီး က်န္တေယာက္ႏႈတ္ခမ္းမွာ အနာရွိေနရင္ ပိုးေတြေသြးထဲဝင္လာႏိုင္တယ္။ ေရာဂါ ရ မရ ဆိုတာ ပိုးအေရအတြက္အေပၚမွာမူတည္တယ္။ အခုထိေတာ့ ႏႈတ္းခမ္းနမ္းနည္းတခုတည္းကေန ကူးတာ မေတြ႔ေသးပါ။

HIV ပိုးဟာ ခႏၶာကိုယ္အျပင္ဖက္ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ၆ ရက္ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ ေနရာင္ထဲပါ UV အလင္းနဲ႔ေတြ႔ေလေလ အသက္တိုေလ ျဖစ္တယ္။ ကူးစက္ႏိုင္စြမ္းအေရအတြက္ အလြန္နည္းတယ္။

HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာထဲကေနထြက္လာရင္ ေရာက္ေနတဲ့ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနအေပၚမွာ မူတည္ျပီး ရွင္သန္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ရက္သတၲပါတ္ေတြအထိရွင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ဒီေလာက္ၾကာၾကာ မရွင္ႏိုင္ပါ။ သူတို႔ရွင္သန္ႏိုင္စြမ္းဟာ ကိုယ္ကေနထြက္တဲ့အရည္ေတြအေပၚမွာမူတည္တယ္။ အရည္ထုထည္ ဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲ၊ အရည္ရဲ႕အပူခ်ိန္၊ အက္စစ္ဓါတ္၊ ေရေငြ႔ဓါတ္နဲ႔ ေနေရာင္္္ေတြအေပၚမွာ မူတည္တယ္။

အခုထိ ကိုယ္ထဲကေနထြက္ျပီးသား ေသြး၊ သုက္ရည္၊ တျခားအရည္ေတြကေနတဆင့္ HIV ကူးစက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့လူနာ မရွိေသးပါ။ အဲလိုအရည္နဲ႔ေသြးေတြထဲမွာ မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ေတာ့ HIV ပိုးေတြပါေနတာေတြ႔ႏိုင္တယ္။ အေရအတြက္အရ ကူးစက္ႏိုင္ေအာင္မမ်ားလို႔ျဖစ္မယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတိထားကိုင္တြယ္ဖို႔လမ္းညႊန္ခ်က္ကို တိတိက်က်ထုတ္ထားပါတယ္။

HIV ပိုးဟာ အပူဒဏ္ကိုမခံႏိုင္ပါ။ ေအးလြန္းတာလည္းမခံႏိုင္ပါ။ 60°C ေက်ာ္ရင္ေသကုန္တယ္။ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ရွိေနရင္ ပိုးအေရအတြက္ နည္းေတာ့မသြားပါ။ 4°C မွာထားရင္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးထဲမွာ ၇ ရက္ေနႏိုင္တယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္း စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ဘို႔ HIV ပိုးပါတဲ့ေသြးကို သိမ္းထားခ်င္ရင္ –70°C မွာထားရတယ္။ အပူခ်ိန္ 4°C မွာ သိမ္းထားရင္ ၾကာၾကာရွင္တယ္။ 27 to 37°C မွာထားရင္ ၇ ရက္ထက္ပိုမရွင္ဘူး။

အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာထားရင္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးထဲမွာ ၅ ရက္ကေန ၆ ရက္အထိ ရွင္မယ္။ pH level ကလည္း ထိန္းထာျပီးစမ္းသပ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးကေန မကူးပါ။

HIV ပိုးရွိလူနာေပါင္း ၈ဝဝ ေက်ာ္ဆီကေန ေသြးထုတ္ယူျပီး အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးမွားထားျပီး ျပန္စစ္ေဆးေတာ့ ေဆးထိုးအပ္ ၁ဝ% မွာ ပိုးက ၁၁ ရက္အထိ ရွင္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ ေသြးထုထည္က ၄၇% အပ္ေတြထဲမွာ 2µl နဲ႔ ၅၃% မွာ 20µl ထက္နည္းတယ္။ ေဆးထိုးအပ္ထဲကေသြးထဲမွာ သည္အတိုင္းထားရင္ ၄ ပါတ္အထိရွင္ေနႏိုင္တယ္။

HIV ပိုးဟာ မိလႅာေရထဲမွာလည္း မရွင္ႏိုင္ပါ။ ဝမ္းနဲ႔ ဆီးထဲကေန HIV ပိုးရွာမရပါ။ စမ္းသပ္မႈတခုမွာေတာ့ အဲလို အညစ္အေၾကးထဲမွာ ရက္မ်ားမ်ားအထိရွင္ေနႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပင္လယ္ေရထဲမွာလည္း တျခားဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြထက္ ပိုမရွင္ႏိုင္ပါ။

လူေသအေလာင္းကေန HIV ပိုးကို ၁၁ ရက္ကေန ၁၆ ရက္အထိရွာလို႔ေတြ႔ပါတယ္။ ေရခဲတိုက္အပူခ်ိန္က 2°C ရွိတယ္။
လူေသနဲ႔ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းကို အပူခ်ိန္ 20°C မွာထားရင္ HIV ပိုးဟာ ၁၄ ရက္အထိရွင္ႏိုင္တယ္။ ၁၆ ရက္ ေနာက္မွာေတာ့ သိသာတဲ့အေရအတြက္အထိ မရွိေတာ့ပါ။ အခုလိုစမ္းသပ္မႈေတြမွာ ေလနဲ႔မိုးကိုထည့္မစဥ္းစားခဲ့ပါ။

၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က ၾသစေတးလ်မွာလုပ္တဲ့ သုေတသနအရ HIV ဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာအျပင္ဖက္မွာ ရက္သတၲပါတ္ေတြအထိ ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုရွင္ဖို႔ ဗိုင္းရပ္ပမာဏ၊ ေသြးထုထည္၊ အရည္ထုထည္၊ အပူခိ်န္၊ စိုထိုင္းဆနဲ႔ ေနေရာင္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။

HIV ပိုးဟာ အယ္လ္ကာလီ နဲ႔ အက္စစ္ဓါတ္ေခၚ pH level မတူရင္လည္း ခံႏိုင္မတူပါ။ pH 7 ထက္နည္းတာေရာ pH 8 ထက္မ်ားတာမွာပါ ေကာင္းေကာင္းမရွင္ႏိုင္ပါ။ က်န္းမာေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲမွာ အက္စစ္ဓါတ္အေျခအေနရွိလို႔ HIV ပိုးဟာ ၾကာၾကာမရွင္ႏိုင္တာျဖစ္တယ္။

ေမးခြန္းပါသတင္း ဟုတ္ မဟုတ္ မသိပါ။ အဲလိုသတင္းဆိုရင္ သတင္းလာရာပင္ရင္းသိမွသာ ဖတ္ရႈ စစ္ေဆးရပါတယ္။ တကယ္လို႔ HIV ပိုးပါတဲ့ေဆးထိုးအပ္ကို ေထာင္ထားသလိုလုပ္မယ္ဆိုရင္ အေတာ္ကို ကရိကထ မ်ားမယ္။ ပိုးပါေနတဲ့ ေဆးထိုးအပ္ ခဏခဏလဲေပးေနရမယ္။ ပိုးရွင္ေနႏိုင္ေအာင္ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးယူရမယ္။ အဲလိုလုပ္တာမဟုတ္ရင္ အဲဒီအေမရိကန္ဆရာဝန္မ ညံ့ရာက်မယ္။ သတင္းတင္သူေတြလည္း ညံ့တယ္။ ယံုတဲ့သူေတြလည္း ညံ့တယ္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေျခာက္ရင္ ေၾကာက္ၾကတယ္။ မဟုတ္တာဆို ပိုေၾကာက္ၾကတယ္။

ဘယ္အရာမွ ၁၀၀% မရွိ။ စိတ္မခ်ရင္ ၃ လ ေနစစ္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၉-၂၀၁၉