ဗမာ နဲ႔ ျမန္မာ

ဆရာ ေမာင္သာႏိုး ေရးထားတာ။

ကြ်န္ေတာ္တို႔က ကိုယ့္လူမ်ဳိးကို ကိုယ္ေခၚေဝၚၾကရာမွာ ဗမာလို႔ ေခၚေဝၚၾကတာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းငယ္ကသာ ျမန္မာလို႔ ေခၚၾကတယ္။ ဗမာဆိုတာ ပါဠိလို ျဗဟၼာလို႔ေခၚတာကို ရရစ္ျဖဳတ္ျပီး ေခၚတာျဖစ္တယ္။ ဗမာျပည္ကို ျဗဟၼေဒသ၊ ဗမာလူမ်ဳိးနဲ႔ ဗမာစကားကို ျဗဟၼီလို႔ ပါဠိလိုေခၚပါတယ္။ ဒီျဗဟၼာကို ဗေနရာ မအကၡရာေျပာင္း ထည့္လိုက္ေတာ့ ျမန္မာ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီဗမာနဲ႔ ျမန္မာအသံုးႏွစ္ခုမွာ ေရွးက ဗမာကိုအသံုးမ်ားခဲ့တယ္။ ျမန္မာကို အသံုးနည္းတယ္။ ျဗိတိသွ် လက္ေအာက္ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းစဥ္ ကာလတေလွ်ာက္လံုး သခင္မ်ဳိးေဟ့တို႔ဗမာ၊ ဗမာျပည္သည္တို႔ျပည္၊ ဗမာစာသည္တို႔စာ၊ ဗမာစကားသည္ တို႔စကားလို႔ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းရာမွာ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖဲြ႕အစည္းၾကီးရဲ႕ နာမည္က တို႔ဗမာအစည္းအရံုးျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကတယ္။ တို႔ျမန္မာအစည္းအရံုးမဟုတ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမဟုတ္။ တပ္မေတာ္ဟာ လည္း ဗမာ့တပ္မေတာ္ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ မဟုတ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကလည္း ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ျမန္မာအမည္ကို လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ စာသမား၊ ေပသမား ေယာင္ေယာင္ ငနဲေတြက လူတတ္ လုပ္ျပီး ေခၚေဝၚခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္ေရးၾကိုးပမ္းစဥ္ကာလက ျမန္မာအမည္ကို ဘယ္သူမွ ေဆးေဖာ္ေၾကာဖက္ မလုပ္ၾက၊ အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ၾကဘူး။

တနည္း
ဗမာအမည္က ဗမာ ျပည္မွာေနထိုင္တဲ့ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ကယား၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး အားလံုး (၁၃၅ မို်းေတာ့ မရိွပါဘူး။ ၁၃၅ မ်ဳိးဆိုတာ လိမ္ညာတာတခု ျဖစ္တယ္) အက်ဳံးဝင္တယ္။ ျမန္မာ အမည္က ေမာင္သာႏိုးတို႔လို လူမ်ဳိးတခုတည္းကိုသာ ေခၚတာျဖစ္တယ္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္ စသည္တို႔မပါဘူး။ အဂၤလိပ္လိုေခၚရင္ တိုင္းျပည္က Burma လူမ်ဳိးနဲ႔စကားက Burmese ျဖစ္တယ္။ Myanmar ဆိုတာ ဘာသာေဗဒမကြ်မ္းသူေတြက နားမလည္ပါးမလည္နဲ႔ အမွားမွားအယြင္းယြင္း သံုးႏႈန္းတာသာ ျဖစ္တယ္။ အမွန္က We live in Burma, We are Burmese, We speak Burmese လို႔ သံုးရမွာျဖစ္တယ္။ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ကလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဗမာေတြလို႔ပဲ ေခၚေဝၚ သံုးႏႈန္းၾကပါတယ္။ ျမန္မာေတြလို႔ မေခၚေဝၚမသံုးႏႈန္းၾကပါဘူး။ ျမန္မာဆိုတဲ့အမည္က စာေပထဲမွာသာေတြ႔ရတဲ့ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္တယ္။

ကမာၻေပၚရိွ လူမ်ဳိးအသီးသီးမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေခၚတာက တမ်ဳိး၊ အျခားသူက ကိုယ့္ကိုေခၚတာက တမ်ဳိး၊ အဲသလို ျဖစ္ေနတာကို သည္းခံခြင့္လႊတ္ႏိုင္ၾကရတယ္။ မိမိကိုယ္မိမိ Zhong kuo လို႔ေခၚတယ္။ သူမ်ားက China လို႔ ေခၚတယ္။ ဒါကို သည္းခံရတာပဲ။ က်ဳပ္တို႔ကို China မေခၚပါနဲ႔ Zhong kuo ေခၚပါလို႔ အတြန္႔မတက္ရဘူး။ မိမိကိုယ္မိမိ Bharat လို႔ ေခၚတယ္။ သူမ်ားက India လို႔ေခၚတယ္။ India မေခၚပါနဲ႔ Bharart ေခၚပါလို႔ အတြန္႔မတက္ၾကဘူး။ မိမိကိုယ္မိမိ Nippon လို႔ေခၚ တယ္။ သူမ်ားက Japan လို႔ ေခၚတယ္။ Japan မေခၚပါနဲ႔ Nippon ေခၚပါလို႔ လွ်ာမရွည္ရဘူး။ ဒါ ကမၻာ့ထံုးစံပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဗမာက်မွသာ အတၱဆန္ျပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို Burma မေခၚပါနဲ႔ Myanmar ေခၚပါလို႔ တဖက္သားကို ဒုကၡေပးခ်င္တာ။ ကိုယ္ ဘာသာကိုယ္ ဘယ္လိုေခၚေခၚ ေခၚႏိုင္တယ္။ သူတပါးကလည္း ဘယ္လိုေခၚေခၚ ေခၚႏိုင္ခြင့္ရိွရမယ္။ သူတပါးကို လိုက္မေႏွာင့္ယွက္သင့္၊ မခ်ဳပ္ခ်ယ္သင့္ဘူး။

ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဗမာလို႔ေခၚတာကို မၾကိဳက္၊ ျမန္မာလို႔ေခၚတာကို မွ ၾကိဳက္တယ္ဆိုသူေတြက ဗမာဆိုတာ အဂၤလိပ္ အေခၚ Burma ကို ဗမာသံေျပာင္းေခၚတာလို႔ စြပ္စဲြၾကျပန္တယ္။ ျမန္မာကမွ ဗမာစကား၊ ဗမာက အဂၤလိပ္စကား Burma ကို ေခၚတာလို႔ သူတို႔ကဆိုၾကတယ္။ အထက္မွာဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ဗမာဆိုတာ ပါဠိျဗဟၼာက လာတာ၊ ဒီျဗဟၼာ Brahma ကိုမွ အဂၤလိပ္က Burma ျပင္သစ္က Birma ဂ်ပန္က ျပင္သစ္အေခၚကိုယူၿပီး R ကို ru လို႔ေျပာင္းကာ Biruma ဘိရုမာအသီး သီးေခၚၾကတာျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သူတို႔မသိၾကဘူး။

ျမန္မာဆိုတဲ့အေခၚနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ရင္းျမစ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးၾကံဆၾက တာကို ေတြ႔ဖူးတယ္။ အနီးစပ္ဆံုးကေတာ့ တရုတ္ ျမင္က်င့္ရင္ကေန ျမန္မာဆင္းသက္လာတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ျမန္ဟာ ျမင္းအဓိပၸာယ္ရတယ္။ ျမင္းစီးတဲ့လူမ်ဳိးမို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေခၚတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ ဒါလည္း ျဖစ္ႏိုင္တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဗမာဆိုတာ ျဗဟၼာက ဆင္းသက္လာတယ္လို႔ ၾကံဆရင္ ျမန္မာဟာလည္း ျဗဟၼာမွာ ဗေနရာ မေျပာင္းထည့္ျပီး ဆင္းသက္လာတယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ပါေသးတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ကိုယ္ကိုယ္ ဗမာ (ျဗဟၼာ)လို႔ေခၚရမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အဘႆရ ျဗဟၼာၾကီး ေတြ ေမႊးၾကိဳင္လြန္းတဲ့ေျမဆီ ေျမနွစ္ကို မလြန္ဆန္နိုင္ဘဲ စားမိရာက လူျဖစ္ျပီး ဗမာေတြျဖစ္လာၾက တယ္ဆိုတဲ့ သမိုင္းပံုျပင္ကို ကိုးကားျပီး ေျပာတာလည္းျဖစ္တယ္။ ျဗဟၼာက ျဖစ္လာတဲ့ လူမ်ဳိးမို႔ ျဗဟၼာလူမ်ဳိး၊ ဝါ ဗမာလူမ်ိဳး ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ ျဗဟၼာၾကီး ေလးေယာက္က ဆင္းသက္လာတဲ့လူမ်ဳိးမို႔ ဗမာလူမ်ဳိးလို႔ ေခၚတာပါလို႔ ပါးစပ္ရာဇဝင္က ဆိုတယ္။ မွားတာ၊ မွန္တာ အပထား ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို အမြမ္းတင္ထားတဲ့ ပံုျပင္ေလးျဖစ္တဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေလးစားၾကရမယ္။

ေနာက္တခုက ပါဠိစကား ျဗဟၼက ဗမာလိုမြန္ျမတ္လို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ ျဗဟၼဝိဟာရဆိုတာ မြန္ျမတ္တဲ့ အက်င့္က်င့္၊ ေနထိုင္ျခင္း၊ ျဗဟၼစရိယဆိုတာ မြန္ျမတ္တဲ့ အက်င့္၊ ဝါ၊ ကာမရာဂ မမီွဝဲတဲ့ အက်င့္၊ အျဗဟၼစရိယ ဆိုတာ မမြန္ျမတ္တဲ့ အက်င့္ (ဝါ) ကာမရာဂမီွဝဲတဲ့အက်င့္ (ရွစ္ပါးသီလဥပုသ္ေစာင့္တဲ့လူေတြ ေစာင့္ထိန္းရတဲ့ သိကၡာပုဒ္တခုျဖစ္ တယ္။) ဒီေတာ့ ျဗဟၼာလူမ်ဳိး၊ ဗမာလူမ်ဳိးဆိုတာ မြန္ျမတ္တဲ့လူမ်ဳိးလို႔လည္း အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ အမည္ႏွစ္ခုကို ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ျမန္မာဆိုတာက ျမန္တဲ့ သန္မာတဲ့လူမ်ဳိး၊ ဝန္ပစၥည္းထမ္းတဲ့လူမ်ဳိး၊ ကူလီလူမ်ဳိးလို႔ အဓိပၸာယ္ရျပီး ဗမာဆိုတာက ျဗဟၼာၾကီးေတြက ဆင္းသက္လာတဲ့လူမ်ဳိး၊ မြန္ျမတ္တဲ့ လူမ်ဳိးလို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္အမည္ကို ခံယူမလဲ ကိုယ့္ အသိနဲ႔ကိုယ္ ေဝဖန္သံုးသပ္ျပီး ဆံုးျဖတ္ယူနိုင္ တယ္။ ကူလီလူမ်ဳိးေခၚတာ ၾကိဳက္ရင္ ျမန္မာအမည္ကိုခံယူပါ။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ လူမ်ဳိး၊ သခင္မ်ဳိးလို႔ ေခၚတာကို ၾကိဳက္ရင္ ဗမာအမည္ကိုခံယူပါ။
အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ခံကြ်န္ဘဝမွာ မေနလိုၾကတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔အဘိုးေတြ၊ ဘိုးေအေတြကေတာ့ ကူလီ မျဖစ္ခ်င္၊ သူ႔ကြ်န္ မျဖစ္ခ်င္တဲ့အတြက္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးၾကီးကို တည္ေထာင္ကာ သခင္မ်ဳိးေဟ့ တို႔ဗမာေၾကြးေၾကာ္ျပီး လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ေသြးေျမအက်ခံျပီး တိုက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကလို႔ လြတ္လပ္ေရးရၾက၊ သခင္ေတြ ျဖစ္ၾကကာမွ သူတို႔ရဲ႕ေခြ်းေတြ၊ ေသြးေတြအက်ခံ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကလို႔ ကိုယ့္တိုင္းကိုယ့္ျပည္နဲ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရင္ေကာ့ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာကို ေက်းဇူးကန္းေမ့ေလ်ာ့ကာ သူတို႔ေခၚခဲ့ၾကတဲ့ဗမာအမည္ကို ပစ္ပယ္၊ သူတို႔ပယ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအမည္ကို သံုးခ်င္ၾကတာဟာျဖင့္ အသိဉာဏ္ ေခါင္းပါး၊ ဗဟုသုတနည္းပါး၊ အဝိဇၨာပိတ္ကာဆို႔ေနပံုကို ေဖာ္ျပေနတာပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ သမိုင္းဆိုတာမၾကာလွေသးတဲ့သမိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသမိုင္းေခတ္ထဲေနခဲ့တဲ့ လူေတြ ကေန႔ထက္ထိ သက္ရိွထင္ရွားရိွေနေသးတာ ေထာင္ေသာင္းဂဏန္း မကရိွပါတယ္။ ဒါကိုပဲ ေျဗာင္လိမ္မွတ္ တမ္းတင္ခ်င္တဲ့ လူေတြကလည္း ရိွေသးတယ္။ သူတို႔ေရးတဲ့စာထဲမွာ သခင္မ်ဳိးေဟ့ တို႔ျမန္မာျမန္မာျပည္သည္ တို႔ျပည္ျမန္မာစာသည္တို႔စာစသျဖင့္ ေရွးလူၾကီးေတြေျပာခဲ့တဲ့ ဗမာကို ျမန္မာနဲ႔အစားထိုး၊ လိမ္ညာျပီး ျပင္ေရးထားတာေတြ ရံဖန္ရံခါ ေတြ႔ရတတ္တယ္။ ေတာ္ေတာ္လည္း တတ္ႏိုင္တဲ့လူေတြပဲ။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးၾကရမယ္။ သမိုင္းကိုမွန္သထက္မွန္ေအာင္ အားထုတ္ၾကရမယ္။ သမိုင္းကို မျပင္သင့္ဘူး။ ကိုယ့္ ပုဂၢိဳလ္အက်ဳိး၊ ကိုယ့္အဖဲြ႕အစည္း အက်ဳိး၊ ဘယ္အက်ဳိးကိုမွငဲ့ကြက္ၿပီး သမိုင္းကိုျပင္တာမ်ဳိး မလုပ္စေကာင္းဘူး။ အဆံုးတေန႔မွာ သမိုင္းဆိုတာ အမွန္ေပၚၿမဲ ျဖစ္တတ္ေသာ္လည္း ကိုယ့္ပေယာဂေၾကာင့္ျဖင့္ အခိုက္အတန္႔ပဲျဖစ္ေစကာ သမိုင္းတစိတ္တပိုင္းကို အလဲြလဲြအမွားမွား ေရးထိုးထား တာမ်ဳိး မျဖစ္သင့္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ကစျပီး သမိုင္းကို လိမ္ညာ ေရးထိုးတဲ့အက်င့္ အင္မတန္ရိွခဲ့တယ္။ အဲဒီဗမာ့အက်င့္ဆိုးၾကီးကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကေန႔ေခတ္ ဗမာေတြ ၾကိဳးစားၾကရမယ္။

တေကာင္းအဘိရာဇာ တို႔ဗမာသာကီမ်ဳိးေပမို႔ဆိုတဲ့ ကိုယ္က တိဘက္ႏြယ္ျဖစ္ပါလ်က္ ကုလားဘုရင္ေတြနဲ႔ အမ်ဳိးေတာ္ခ်င္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘိုးေဘးေတြရဲ႕မေတာ္မတရား စိတ္ကူးယဥ္ ေမွ်ာ္ေခၚမႈၾကီးကို ေလထဲလႊင့္ပစ္လိုက္ရမယ္။

တရုပ္က ကြ်န္ေတာ္တို႔လူမ်ဳိးကို ျမင္က်င့္ရင္လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ ျမင္က်င့္က ျမန္မာ ျဖစ္လာသလားလည္း မေျပာတတ္ဘူး။ ကုလားက ဘရမာလို႔ေခၚတယ္။ ပါဠိျဗဟၼာကို ကုလားလို အသံထြက္တာပါပဲ။ ဒီျဗဟၼာကို အဂၤလိပ္က Burma လို႔ စာလံုးေပါင္းလိုက္တယ္။ ျပင္သစ္က Birma လို႔ စာလံုးေပါင္းလိုက္တယ္။ ရုသွ်က လည္း ျပင္သစ္အတိုင္းယူ Birma လို႔ စာလံုးေပါင္းတယ္။ ဂ်ပန္ကလည္း ဒီအတို္င္းပဲယူတယ္။ သူ႔ႏႈတ္၊ သူ႔လွ်ာနဲ႔ရြတ္ဆိုလို႔ေကာင္းေအာင္ R ကိုေတာ့ Ru ရု လုပ္ပစ္လိုက္တယ္။ ဒီေတာ့ ဘိရုမာ ျဖစ္သြားေရာ။

ဒီနိုင္ငံျခားအေခၚအေဝၚေတြကိုၾကည့္ရင္ ဗမာကို အနည္းငယ္စီ ေျပာင္းလဲျပီး ေခၚထားတာခ်ည္းျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ၾကရတယ္။ ျမန္မာကို ေျပာင္းလဲျပီး ေခၚထားတာမေတြ႔ရဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေရွးက ဗမာနဲ႔ဆက္ဆံတဲ့ လူမ်ဳိးျခားတိုင္းလိုလိုကလည္း ဗမာပဲေခၚၾကတယ္။ ျမန္မာမေခၚၾကတာကို ေတြ႔ၾကရတယ္။ ေစာေစာကျဖင့္ အဂၤလိပ္ေတြက ဗမာကို အဲဒီေခတ္ မင္းေနျပည္ျမိဳ႕ေတာ္ အင္းဝကိုအေၾကာင္းျပဳကာ အဝAva လို႔ ေခၚခဲ့ၾကရဲ႕။ A mission to the kingdom of Ava (အဝ ဘုရင့္နိုင္ငံသို႔ သံတမန္အဖဲြ႕သြားေရာက္ျခင္း) စသျဖင့္။

ဒါေပမဲ့ ဗမာဘုရင့္အစိုးရက ေရးသားတဲ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ၊ သဝဏ္လႊာ၊ ေမာ္ကြန္းစသည္မွာေတာ့ ျမန္မာကိုပဲ သံုးတာကို ေတြ႔ၾကရတာကို မွတ္သားရပါတယ္။ ျပည္သူေတြေျပာတဲ့ဆိုတဲ့ စကားေတြမွာသာ ဗမာ အမည္ကို သံုးတာပါ။ အဲဒီေခတ္ ကဗ်ာ၊ လကၤာမ်ားမွာလည္း ဗမာပဲ သံုးၾကတယ္။ တိုင္းျပည္ၾကီး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ေရာက္ေတာ့ အခ်ဳပ္တန္း ဆရာေဖက ဗမာေတြ စည္းကမ္းေဖာက္လို႔ ထီးနန္းေပ်ာက္ျဖစ္ျပီအစရိွတဲ့ ေတးထပ္ကိုေရးဖဲြ႕ခဲ့တယ္။ အတြင္းမွာလည္း ဗမာခ်င္းက်ေတာ့ ေခြးလိုေဟာင္သည္စသျဖင့္ ညႊန္းေရးထားတယ္။

အိႏၵိယက ပညာရွင္တို႔က ပါဠိလိုေရးသားရာမွာ ဗမာျပည္ကို ျဗဟၼေဒသ၊ ဗမာစာကို ျဗဟၼီလို႔ ရည္ညႊန္းၾကတယ္။ ဗမာျပည္က ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဗမာျပည္ကို မရမၼရ႒၊ ဗမာစကားကို မရမၼဘာသာလို႔ သံုးႏႈန္းေလ့ရိွၾကတာကို ေတြ႔ၾကရတယ္။ ဗမာပညာရိွေတြက ဗမာဆိုတဲ့ အမည္ကို ျဗဟၼေဝါဟာရနဲ႔ဆက္စပ္ျပီး မျမင္ၾကတာကို တအံ့တၾသေတြ႔ ၾကရတယ္။ မရမၼဆိုတဲ့ ပါဠိေဝါဟာရကို ဗမာပညာရွင္ကလဲြလို႔ ဘယ္ႏိုင္ငံျခားသား ပါဠိပညာရွင္ကမွ သံုးႏႈန္းၾကတာကို မေတြ႔ရတာကလည္း ထူးဆန္းအံ့ၾသစရာ အခ်က္တခ်က္ပါပဲ။ (ေမာင္သာႏိုး)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ