Food allergy အစာနဲ႔မတည့္ျခင္း

၁။ မဂၤလာပါဆရာ က်ေနာ့္ အမ်ိုးသမီးက အသက္ ၂၄ ပါခင္ဗ်ာ အင္ဥေတြစားပီး (စားျပီး) ေနာက္တစ္ေန့မနက္ မ်က္ခြံေတြမို့ပီး (မို႔ျပီး) မ်က္စိေတြ ရဲကာ ဖ်ားပါတယ္ဆရာ အခု နွစ္ရက္ေျမာက္ရွိပါပီ (ပါျပီ) ေဆးခန္းကေန ေဆးထိုး ေဆးေသာက္ေပမဲ့ မသက္သာလို့ပါဆရာ ဘယ္လိုမ်ားဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရပါမလဲ ခင္ဗ်

၂။ ဆရာခင္ဗ်ာ့ လူနာကအမ်ိဳးသမီးပါ။ အသက္ ၃၆။ ယခင္က ပင္လယ္စာႏွင့္ၾကက္သား၊ အမဲသားစားလွ်င္ဘာမွ မျဖစ္ပါ။ ယခု ၄ လ အတြင္း ၆ ႀကိမ္ ေလာက္အတြင္း အဲေတြစားၿပီးလွ်င္ အသက္ရႈၾကက္လာၿပီး မ်က္ရည္မ်ား ၾက (က်) လာပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ေျဖၾကားေပးပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ (၂၉-၉-၂၀၁၆)

အစားအစာစားျပီး တခုခုျဖစ္လာရင္ စားခဲ့တာနဲ႔ မတည့္သလား စဥ္းစားသင့္။ မတည့္တာ (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ႏိုင္။ မတာ့္တာ မတူၾကပါ။ ပင္လယ္စာ မတည့္သူရွိ။ ၾကက္သား၊ အမဲသား မတည့္သူရွားတယ္။ တိတိက်က်ဆန္းစစ္သင့္တယ္။ အစားနဲ႔မတည့္တာ ယူအက္စ္မွာ လူဦးေရရဲ႕ ၂႕၅% ရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာသုေတသနေတာ့မေတြ႔ေသး၊ သိပ္မကြာေလာက္ပါ။

အမ်ားဆံုးမတည့္တဲ့အစာ (၈) မ်ိဳးရွိတယ္။
၁။ Peanuts ေျမပဲ၊ (ကေလးေတြမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုး)၊
၂။ Shellfish (shrimp and lobster) ပင္လယ္စာေတြ၊ (လူၾကီးမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုး)၊
၃။ Tree nuts သစ္ၾကားသီး၊ ဗာဒံေစ့၊ သီဟိုေစံစတဲ့ အေစ့အဆံေတြ၊
၄။ Fish ငါး၊
၅။ Cow’s milk ႏြားႏို႔၊
၆။ Eggs ဥ၊
၇။ Wheat ဂ်ံဳ၊
၈။ Soy ပဲပုပ္ေတြကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။
၉။ ႏွမ္းေစ့၊ မုန္ညင္းေစ့ကေနလည္းျဖစ္တယ္။ အစားအေသာက္ထဲမွာ စားေကာင္း၊ ၾကည့္ေကာင္း၊ အနံ႔ေကာင္းေအာင္ ထည့္တာမ်ိဳးေတြကေနလည္း မတည့္တာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

အဲဒီစာရင္းမွာမပါတာလည္း မတည့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မတည့္တာ ဘယ္ေလာက္ဆိုးသလည္းက မတူၾကပါ။ တခ်ိဳ႕မွာ နည္းနည္းသာခံရတယ္။ အဆိုးဆံုးက Anaphylaxis ေခၚ ေရွာ့ျဖစ္တာ။ အေရးေပၚ ေဆးထိုးကုသရမယ္။ အသက္အႏၲရာယ္အထိစိုးရိမ္ရတယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ မတည့္သလည္း၊ မတည့္တာကို ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား စားသံုးလိုက္သလဲ၊ အစိမ္းစားတာလား၊ ခ်က္ျပဳတ္ေၾကာ္စားတာလား၊ အေအးခံထားတာလား အေပၚေတြမွာ မူတည္တယ္။ လူနာအသက္၊ စားေသာက္ခ်ိန္ (အစာမရွိခ်ိန္)၊ အစားကစုပ္ယူမႈ ျမန္တာလား၊ ေႏွးတာလား။ လူနာမွာ ပန္းနာလို၊ အလာဂ်ီလို ရတတ္သူလားၾကည့္ရမယ္။ အလာဂ်ီဆိုတာ မ်ိဳးရိုးလိုက္တယ္။ မိသားစုထဲမွာ အကုန္လံုး မဟုတ္ေပမဲ့ တေယာက္မကရွိတတ္တယ္။ ပန္းနာနဲ႔ ႏွင္းကူလို ေပ်ာက္ႏိုင္ခဲတဲ့အနာရွိသူေတြသတိပိုထားရမယ္။

အစာမတည့္လကၡဏာမ်ား
Vomiting and/or stomach cramps အန္၊ ဗိုက္နာ၊
Hives အင္ျပင္ထြက္၊
Shortness of breath အသက္ရွဴရခက္ခဲ၊
Wheezing အသက္ရွဴတာမွာ စီစီ စီစီသံထြက္၊
Repetitive cough ေခ်ာင္းအဆက္မျပတ္ဆိုး၊
Shock or circulatory collapse ေရွာ့ရျပီး အရုပ္ၾကိဳးျပတ္ျဖစ္၊
Tight, hoarse throat; trouble swallowing လည္ေခ်ာင္း တစ္ဆို႔လာ၊ မ်ိဳခ်ဘို႔ခက္ခဲ၊
Swelling of the tongue, affecting the ability to talk or breathe လွ်ာေရာင္လာ၊ စကားမေျပာႏိုင္၊ အသက္မရွဴႏိုင္၊
Weak pulse လက္ေကာက္ဝတ္ေသြးခုန္တာ စမ္းရတာခက္၊
Pale or blue coloring of skin မ်က္ႏွာ အသားအေရ ျဖဴေဖြး ျပာႏွမ္းလာ၊
Dizziness or feeling faint သတိလက္လြတ္ျဖစ္၊ မူးလဲက်၊

အမ်ားအားျဖင့္ မတည့္တာစားျပီး ၂ နာရီဝန္းက်င္မွာျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ၆ နာရီေလာက္မွလာျဖစ္တယ္။ ၾကာမွျဖစ္တာထဲမွာ protein-induced enterocolitis syndrome (FPIES) ေခၚတဲ့ အစာလမ္းေရာဂါလည္းျဖစ္တတ္တယ္။ ကေလးေတြႏို႔ျဖတ္စမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အန္မယ္၊ ဝမ္းေလွ်ာမယ္၊ ေရနဲ႔ ဓါတ္ဆားနည္းတာခံစားရမယ္။ လိုအပ္ရင္ ေဆးသြင္းေပးရမယ္။ နည္းနည္းပါးပါး ပါးစပ္ႏႈတ္ခမ္းယားတာမ်ိဳးက မတည့္တာမဟုတ္ပဲ အစားအစာရဲ႕ သေဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ အစိမ္းစာရင္ ျဖစ္တတ္တယ္။ ေတာ္ေတာ္တန္တန္ မတည့္ေစတာက ခ်က္ျပဳတ္လိုက္ရင္ ပ်က္စီးေစလို႔ မတည့္တာ မခံစားရပါ။

ကေလးေတြဆိုရင္ ပိုသတိထားပါ။ သူက ဘာအစားအစာနဲ႔မတည့္ဆိုတာ ၾကိဳေျပာထားပါ။ သတိေပးစာကပ္ထားပါ။ အေရးေပၚ အသက္ကယ္ေဆး EpiPen နဲ႔ EpiPen Jr (Epinephrine injection) ေဆးကို လက္တကမ္းမွာထားပါ။ ယူသြားပါ။ အင္းဆက္ေကာင္ေတြ အကိုက္ခံရရင္လည္း ဒီေဆးမ်ိဳးပဲသံုးပါတယ္။ ေနာက္ေပၚ Auto-Injectors အလိုလိုထိုးေပးတဲ့ေဆးထိုးစရာရွိတယ္။ Epinephrine ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ သက္ေရာက္မႈေတြကို သိထားပါ။ စိုးရိမ္စိတ္ကဲေစတယ္။ ေခါင္းမူးမယ္။ တံုတံုရီရီျဖစ္မယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္မယ္။ ေသြးဖိအား တက္မယ္။ နဂိုက ႏွလံုးေရာဂါအခံရွိသူသတိထားရမယ္။

မတည့္တာကို ေနာင္မွာေရွာင္ရေတာ့မယ္။ မတည့္တာ ေသခ်ာေတာ့သိရမယ္။ သူမ်ားေျပာသမွ် လိုက္ေရွာင္ေနတာ ပညာမရွိရာက်တယ္။

1. Allergies Treatment (အလာဂ်ီ) ကိုကုသျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/allergies-treatment.html
2. Allergy medications (အလာဂ်ီ) ကို ဘယ္လို ကုသမလဲ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/05/allergy-medications.html
3. Allergy Relief Kit (အလာဂ်ီ) ေရွးဦးသူနာျပဳ ေဆးအိတ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/04/allergy-relief-kit.html
4. Allergy testing (အလာဂ်ီ) စစ္ေဆးျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/allergy-testing.html
5. Allergy Triggers (အလာဂ်ီ) ရေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရား (၁ဝ) ပါး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/allergy-triggers.html
6. Allergy သို႔မဟုတ္ မတည့္အတူေန http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/05/allergy.html
7. Cetrizine အလာဂ်ီေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2017/04/cetrizine.html
8. Eye Allergies မ်က္စိနာ မဟုတ္တဲ့ မ်က္စိအလာဂ်ီ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/06/eye-allergies.html
9. Food allergy အစာနဲ႔မတည့္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2016/09/food-allergy.html
10. Hives အင္ျပင္ ထြက္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/hives.html
11. Mango Skin Allergy သရက္သီးခြံ အလာဂ်ီ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/03/mango-skin-allergy.html
12. Shock (ေရွာ့ခ္) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/shock.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၉-၂ဝ၁၆

၂၆-၆-၂၀၂၀