Vomiting in children ကေလးမ်ားအန္ျခင္း

(ကန္ေတာ့)

ေမးခြန္းေတြကို ေက်ာ္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

၁။ က်မသမီးေလးကအသက္ ၈နွစ္ပါ ညဘက္ဆိုလည္ေခ်ာင္းထဲမွာတစ္စို႔စို႔ႀကီးျဖစ္ၿပီးအန္ပါတယ္ရွင့္ အနီရင့္ရင့္ ဝမ္းလည္း အရမ္းခ်ဳပ္ပါတယ္ ေဆးခန္းျပေတာ့လည္း စိုးရိမ္စရာမလိုဘူးလို႔ေျပာပါတယ္ ဒါေပမဲ႔ က်မသမီးေလးက ညတိုင္း အန္ေနတယ္ဆရာ ဆရာဆီကအကူအညီေတာင္းတာပါ

၂။ ကြၽန္မရ႕ဲတူေလးက အသက္ ၃ႏွစ္န႔ဲ ၃လေက်ာ္႐ွိပါၿပီ႐ွင့္ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၂၆ရက္ေန႔ မနက္ကတည္းကေန ၂၈ရက္ညအထိ  ဝမ္းလုံးဝမသြားပဲန႔ဲ ဗိုက္ထဲကတင္းတင္းေနတယ္ေျပာၿပီး အန္ပါတယ္ ၂၆ရက္ေန႔ ပထမေန႔ စျဖစ္ျဖစ္ျခင္းေန႔က အိပ္ယာ ထထျခင္းအန္တာဆိုေတာ့ အရည္ခ်ည္းပဲအန္ပါတယ္ ခဏေန Power Plus တံဆိပ္ငွက္သိုက္တိုက္ေတာ့ ထပ္အန္ပါတယ္႐ွင့္ အယင္ကလည္းအဲဒီလိုျဖစ္တတ္လို႔ ေဆးခန္းမသြားပဲျပေနက်အေထြေထြကုဆရာဝန္ေပးထားတ့ဲ အအန္ေပ်ာက္ေဆးတိုက္ၿပီး ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းဘာမွမေကြၽးပါဘူး ၁နာရီခြဲေလာက္ၾကာမွ Cow Head ႏို႔ေအးေသာက္ၿပီး ေန႔လယ္တေရးအိပ္ပါတယ္ အိပ္ယာထေတာ့ ဗိုက္တင္းတယ္ေျပာၿပီး ေသာက္ထားတ့ဲႏို႔ေတြ ျပန္အန္ပါတယ္ဝမ္းမသြားပါဘူး႐ွင့္ ညဘက္နီးစပ္ရာေဆးခန္းသြားပါတယ္ ျပေနက်ဆရာဝန္ မေဆးခန္းမဖြင့္ေသး၍ ရာသီအကူး အေျပာင္းေၾကာင့္ အေအးပတ္ၿပီး ဗိုင္းရပ္စ္ဝင္တာလို႔ေျပာပါတယ္ ေပးတ့ဲေဆး ၁ရက္စာေသာက္ၿပီးေနာက္ရက္ ဒုတိယေန႔ သက္သာပါတယ္ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း မည္သည့္အစာမွမေကြၽးပဲ ၾကက္စြပ္ျပဳတ္ပဲတိုက္ပါတယ္ ဝမ္း ကေတာ့ မသြားပါဘူး တတိယေန႔ ၂၈ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းသက္သာပါတယ္ ၾကက္စြပ္ျပဳတ္ပဲတိုက္ပါတယ္ ညေန၄နာရီေလာက္မွာ ၾကက္စြပ္ျပဳတ္န႔ဲေပါင္မုန္႔အျဖဴ ေဘးသားမပါတာ ၂ခ်ပ္ကိုစိမ္ေကြၽးပါတယ္ ၁နာရီေလာက္ေနေတာ့ ဗိုက္တင္းတယ္ေျပာၿပီးအန္ပါတယ္ ပန္းေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ အရည္ပ်စ္ပါတယ္ သူ႔အေမ မနက္က Appetonပန္းေရာင္ေဆး ၁ လုံး တိုက္ထားတယ္လို႔ေျပာပါတယ္႐ွင့္ ျပေနက်ေဆးခန္းျပန္ျပပါတယ္ ဆရာဝန္ကေတာ့ စိုးရိမ္စရာမ႐ွိပါဘူး ဗိုက္မေကာင္းလို႔ ျဖစ္တာလို႔ ေျပာပါတယ္ ၃ရက္လုံး ဝမ္းလုံးဝမသြားတ့ဲအတြက္ ဒီညအတြက္ဝမ္းေပ်ာ့ေဆး MOM ၂လုံးန႔ဲအျခားေဆးတခ်ိဳ႕ေပးပါတယ္ မနက္ျဖန္ညတိုက္ဖို္္႔ သန္ခ်ေဆးေပးပါတယ္ MOM က၂ရက္စာပါ႐ွင့္ အိမ္ေရာက္ေတာ့ ဆန္းကစ္သီး အနည္းငယ္စားပါတယ္ နာရီဝက္ေက်ာ္အၾကာမွာေဆးတိုက္ပါတယ္ ခဏေနဗိုက္တင္းတယ္ေျပာၿပီးျပန္အန္ပါတယ္ဆရာ ၃ ရက္လုံးလုံး ဝမ္းမသြားပဲ ဗိုက္တင္းတယ္ေျပာၿပီး အစာအိမ္နားကိုေထာက္ျပလိုက္ ခ်က္အထက္နားေထာက္ျပလိုက္ အန္တာဘာေၾကာင့္မ်ားျဖစ္ႏိုင္တာပါလဲဆရာ သန္ထိုးတာေရာျဖစ္ႏိုင္ပါလား႐ွင့္ သားသားကလန္းလန္းဆန္းဆန္းန႔ဲေဆာ့ေနေပမယ့္လည္း ဗိုက္တင္းတယ္ေျပာေျပာၿပီးဝမ္းမသြားပဲအန္ပဲအန္ၿပီး ေဆးေတြပဲဆက္တိုက္ေသာက္ေနရသလိုျဖစ္ေနေတာ့ အရမ္းစိတ္ပူလ႔ို္ပါ႐ွင့္ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ဆရာဆီက သားသားမွာျဖစ္ေနတ့ဲေဝဒနာအတြက္ အၾကံျပဳခ်က္ေလးေတာင္းခံခ်င္ပါတယ္႐ွင့္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာႀကီး႐ွင့္

၃။ က်မသမီးေလးအတြက္ ေမးခ်င္လို႔ပါရွင္ သမီးေလး ၇ႏွစ္ပါ။ 23/12/2017 ေန႔လည္စာစားၿပီး ညေန ၅ နာရီေလာက္မွာ စားၿပီးသမွ် အကုန္ျပန္အန္ပါတယ္။ ည၇နာရီေလာက္ ႏြားႏို႔အနည္းငယ္ႏွင့္ corn flake အနည္းငယ္ စားပါတယ္။ ႏွစ္နာရီေလာက္အၾကာ အကုန္ျပန္အန္ပါတယ္။ ေနာက္ေန႔မနက္ ဘာမွမေကၽြးပဲ ေဆးခန္းသြားပါတယ္။ Bludrox-P နဲ႔ ပါရာစီတေမာနဲ႔ အအန္ေပ်ာက္ေဆးဆိုၿပီး ေပးလိုက္ပါတယ္။ က်မတို႔က နယ္မွာေနပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းဆရာဝန္ကို ဖုန္းနဲ႔လွမ္းရွင္းျပေတာ့ Kremils ပန္းေရာင္ေဆးႏွင့္ Esomeprazole တိုက္ခိုင္းပါတယ္ရွင္။ Bludrox က ပိုးသတ္ေဆးမို႔ မတိုက္ေသးဖို႔ အၾကံေပးပါတယ္။ အဖ်ားက ၉၉ ပဲရွိပါတယ္။ ပါရာတိုက္ပါတယ္။ ၂၄ ရက္ေန႔မနက္ ၉နာရီခန္႔ Kremil တဝက္နဲ႔ Eso သံုးပံုတပံု တိုက္ၿပီး အိုဗာတင္းအနည္းငယ္၊ ၁၅မိနစ္ခန္႔အၾကာ ဆန္ျပဳတ္ ၅ ဇြန္းေသာက္ပါတယ္။ ခဏေန အိပ္ပါတယ္။ မအန္ပါဘူး။ ေန႔လည္ ၃နာရီခန္႔ ပ်ားလိမ္ေမာ္ ၂လံုးကို အရည္ပဲ ေသာက္ၿပီး အဖတ္ျပန္ေထြးခိုင္းပါတယ္။ မအန္ပါဘူး။ ညေန ဆန္ျပဳတ္ အၾကမ္းပန္းကန္ ၂ လံုးစာ ေသာက္ပါတယ္။ ည ၇နာရီခန္႔ မနက္ကအတိုင္း ေဆးတိုက္ပါတယ္။ ေဆးေသာက္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္ ဆန္ျပဳတ္ေတြ အကုန္ျပန္အန္ပါတယ္။ ည တနာရီခန္႔ ဗိုက္ဆာလို႔ဆိုၿပီး အိုဗာတင္းအနည္းငယ္ႏွင့္ ေပါင္မုန္႔ နဲနဲေလး ေကၽြးပါတယ္။ စားၿပီးၿပီးခ်င္းအိပ္ကာ ၁၅မိနစ္ခန္႔အၾကာ အကုန္နီးပါး ျပန္အန္ပါတယ္။ က်မ စိတ္အရမ္းပူလာလို႔ ဆရာ့ကို လွမ္းေမးရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ စာအရမ္းရွည္ရင္ ခြင့္လႊတ္ပါရွင္။ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ အၾကံေပးပါအံုးဆရာရယ္။ ႕႕႕႕႕ သူ႔စာကို ဒီမွာတင္ျဖတ္ပါမယ္။ ေဆာရီး။

၄။ ဆရာ က်ေတာ့္သားကို ပံုတြင္ပါေသာ tianshi zinc capsule 0.2 g (၂)လံုးကို နံနက္ (၉)နာရီ အခ်ိန္တိုက္လိုက္ျပီး ေက်ာင္းသြားတာ နံနက္ ၁၂ နာရီခန့္တြင္ အန္ေနသည္မွာ အခု  ညေန ၆ နာရီထိ ဘာအစာမွ မစားဘဲ အန္ေနပါသည္။ ရာသီဥတုမွာ မိုးရြာေလတိုက္ပါသည္။ ဘာေဆးတိုက္ရမလဲဆရာ။

၅။ ဆရာ႐ွင့္ သမီးသားေလးက ၁ နွစ္သားပါ။ မနက္ ၃ နာရီခြဲေလာက္က စအန္တာ ၁ဝ နာရီေလာက္ထိဘဲ။ စားသမွ် အန္တယ္၊ နို႔လဲအန္တယ္။ လူကေတာ့ မနံုးပါဘူး။ အဲဒါဘာေဆးတိုက္လို႔ရလဲ႐ွင့္။ အစာမေၾကျဖစ္တာလား သိခ်င္လို႔ပါ။

၆။ ကြၽန္မရဲ႕သမီးေလးက အခု ၄၅ရက္႐ွိပါၿပီ။ ခြဲေမြးခဲ့တာပါ။ ကေလးက ႏို႔အန္တာ ပိုဆိုးလာလို႔ပါ။ ႏို႔တိုက္ၿပီးတာနဲ႔ ေလထုတ္ေပးပါတယ္။ ေလလည္းတက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏို႔ေတြအန္ထြက္တာ တေန႔ကိုအနည္းဆံုး ၃ ႀကိမ္ေလာက္ ႐ွိတယ္။ တခါအန္ရင္ ဗိုက္ထဲ႐ွိသမ်ွ အကုန္ေလာက္ကိုျပန္အန္ပါတယ္။ ႏွာေခါင္းထဲေတြကပါထြက္တာပါ။ ေရပိုက္ေခါင္း ဖြင့္လိုက္သလို ပန္းထြက္လာတာပါဆရာ။ ေမြးတုန္းက ၾကည့္ေပးခဲ့တဲ့ ကေလးဆရာဝမ္က air-x ဆိုတဲ့ ေလေဆးကို 0.3 ml တေန႔ကို ၂ ႀကိမ္တိုက္ခိုင္းပါတယ္။ ေဆးတိုက္ၿပီး ၅မိနစ္မၾကာဘူး။ ႏို႔အန္ေတာ့တာပဲ။ ကေလးကို ေထာင္ေထာင္ေလးထားၿပီး ေဆးတိုက္ၾကည့္လည္း ျပန္အန္တာပါပဲ။ အခုရက္ပိုင္း အန္တာ ပိုဆိုးလာလို႔ပါ။

ကေလးေတြမွာအန္တာ ေရာဂါမဟုတ္တာက အမ်ားဆံုးပါ။ ႏို႔-အစာ ေအာက္မဆင္းတာ၊ အဆင္းေႏွးတာေၾကာင့္ဆိုရင္ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ အန္လဲအန္မယ္၊ ဗိုက္လဲတင္းေဖါင္းမယ္၊ ဝမ္းလဲခ်ဳပ္လာမယ္ဆိုရင္ အစာလမ္းမွာ ဆို႔တာ၊ ပိတ္တကို စစ္ေဆးရပါတယ္။ အဲလိုက အေတာ္ၾကီးအျဖစ္နည္းပါတယ္။ ႏို႔တိုက္တာမွာ အခ်ိန္ျခား တိုက္ႏိုင္တယ္။ တခါတိုက္ရင္ မမ်ားေစပါနဲ႔။ အန္တာမ်ားရင္ ေရနဲ႔ဓါတ္ဆားနည္းမယ္။ ORS ဓါတ္ဆားရည္ တိုက္ရမယ္။ လိုရင္ ႏွာေခါင္းကေန ပိုက္နဲ႔ တိုက္ရမယ္။ လိုရင္ ေသြးေျပန္ေၾကာထဲကေနသြင္းေပးရမယ္။

အစာမတည့္ ေဆးမတည့္လို႔လည္း အန္တတ္တယ္။ ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္လည္း အန္တတ္တယ္။ အန္ေစတဲ့အေၾကာင္းေတြထဲမွာ အစာလမ္းေရာင္တာျဖစ္တယ္။ အစာအိမ္တုပ္ေကြးလို႔လည္း ေခၚတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္ေစတယ္။ ဝမ္းပါပ်က္မယ္။ ရက္မၾကာပါ။ အန္လို႔ ကုန္ခမ္းတဲ့ ေရနဲ႔ ဓါတ္ဆားျဖည္ေပးဘို႔သာ အေရးၾကီးတယ္။ ဓါတ္ဆားထုပ္ျဖစ္တယ္။ ပါးစပ္ကမေသာက္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာထဲသြင္းေပးရမယ္။ တႏွစ္အထိအကေလးကို ေရသန္႔သန္႔ကို ကေလးဆရာဝန္မခိုင္းပဲ မတိုက္သင့္ပါ။ ၾကီးတဲ့ကေလးကို ေရနည္းနည္းခ်င္း ခဏခဏေပးႏိုင္တယ္။ ေရခဲငံုခိုင္းႏိုင္တယ္။ အသီးရည္တိုက္ႏိုင္တယ္။ အစာလမ္းေရာင္တာက တျခားလူေတြကိုပါ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။

အန္ျပီး ကေလးက အတင္းငိုရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ငယ္ထိပ္ခြက္ေနရင္၊ အာေျခာက္ရင္၊ အေရျပားေျခာက္ရင္၊ မလႈပ္ႏိုင္ျဖစ္ရင္၊ အေရျပားကိုဆြဲမလို႔ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ျပန္မက်ရင္၊ မ်က္တြင္းခ်ိဳင့္ေနရင္၊ အိပ္တာမ်ားရင္၊ အသက္ရွဴ မမွန္ရင္၊ အဖ်ား ၁ဝဝ႕၄ ေက်ာ္ရင္၊ ဆရာဝန္ျပပါ။ အန္တာက ေခါင္းထိခိုက္မိျပီးမွျဖစ္တာဆိုရင္လည္း ဆရာဝန္ျပပါ။ အန္တာက အစိမ္းေရာင္၊ အညိဳေရာင္၊ ေကာ္ဖီေရာင္ဆိုင္ရင္လည္း ဆရာဝန္ျပပါ။

ကေလးငယ္ေလးေတြ အန္ရင္ေတာ့ လူၾကီးေတြနဲ႔ မတူတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမြးစကေလး အန္တာ အမ်ားဆံုးက ႏို႔စို႔ရင္း ေလကိုပါမ်ိဳခ်တာမို႔ သူ႔အစာအိမ္ထဲ ေလအပိုေတြမ်ားလို႔ အန္တယ္။ ကေလးငယ္ေတာ့ သူ႔ အစာလမ္းအထိန္းစနစ္ ေကာင္းေကာင္းမဖြံ႔ျဖိဳးေသးလို႔ျဖစ္တယ္။ ဒါမ်ိဳးျဖစ္ရင္ ကေလးကို ႏို႔တိုက္ျပီးတိုင္း ေခါင္းေထာင္ျပီး ေက်ာေလးသပ္ေပး ေလထုတ္ရမယ္။ ေလကေပါ့လို႔ ေလထြက္မယ့္ ပါးစပ္က ကေလးအစာအိမ္ေနရာ (ရင္ေခါင္း) ရဲ႕အထက္မွာထားရမယ္။

ႏို႔တိုက္တာမွာ အခ်ိန္ျခာတိုက္ႏိုင္တယ္။ တခါတိုက္ရင္ မမ်ားေစပါနဲ႔။ Gripe water/Gripe mixture လို ေလေဆးကို အားမကိုးပါနဲ႔။ အဲလိုေဆးက ေလဗူေဖါင္း ေသးေသးေလးေတြကို ေပါင္းစပ္ေစျပီးၾကီးေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ေလထြက္ရ လြယ္ေစဘို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ခဏခဏမတိုက္သင့္ပါ။

ဝမ္းေလွ်ာတာနဲ႔ အန္တာ ေရာေနတယ္ဆိုရင္ ဗိုင္းရပ္စ္ဝင္တာျဖစ္မယ္။ ဝမ္းပိတ္ေဆးမလိုအပ္ပါ။ ရွားပါးတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အန္တာမ်ားရင္ အသက္ငယ္ေလ ေရနဲ႔ ဓါတ္ဆားနည္းတာ ျဖစ္ႏိုင္ေလျဖစ္တယ္။ မ်က္တြင္း ခ်ိဳင့္ေနမယ္၊ မပိတ္ေသးရင္ ငယ္ထိပ္ ခြက္ေနမယ္။ ေျခ-လက္ ေအးစက္လာမယ္၊ အေရျပားကို အသာေလး မ-ၾကည့္ရင္ ေအာက္ျပန္က်တာ အရင္ကလို အျမန္ျပန္မက်ႏိုင္ဘူး။ အားမရွိဘူး၊ ေရငတ္မယ္၊ ဆီးအေရာင္ ရင့္မယ္၊ ဆီးနဲမယ္၊ အာေခါင္ ေျခာက္မယ္၊ ကေလးက ငိုတာေတာင္မွ မ်က္ရည္ခမ္းေနမယ္၊ ဘယ္လိုေခ်ာ့ေခ်ာ့မရဘူး။

အဖတ္မပါတဲ့-နည္းတဲ့ ေရ-အရည္ကိုသာ ေသာက္ပါ-တိုက္ပါ။ မမ်ားေစနဲ႔။ မနဲေစနဲ႔။ ORS ဓါတ္ဆားေရ ပါးစပ္ကေန တိုက္လို႔ရရင္တိုက္၊ တခ်ိဳ႕ ကေလးကို ႏွာေခါင္းပိုက္နဲ႔တိုက္။ မရရင္ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့သူေတြကို ကုသလို RL drip သြင္းရမယ္။ အန္တာသက္သာေဆးကို အန္လို႔တိုက္မရရင္ ထိုးေပးရတတ္တယ္။

တျခားျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းေတြလည္းရွိတယ္။ ဦးေႏွာက္အဖံုးလႊာေရာင္တာ၊ အစာဆိပ္သင့္တာ၊ တျခားလမ္းမွာ ပိုးဝင္တာ၊ အူအတက္ေရာင္တာ၊ အဆိပ္သင့္တာ၊ ေမြးရာပါအစာလမ္းက်ဥ္းတာ၊ Intussusception အူထဲအူတိုးဝင္တာေတြကို စစ္ေဆးကုသရပါမယ္။ ကေလး ၂-၃ လအရြယ္မွာ အစာစားေကြ်းျပီး ထိုးအန္ရင္ Pyloric stenosis ဆိုတဲ့ အစာအိမ္အထြက္ေနရာ က်ဥ္းတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသျခာစစ္ေဆးျပီး လိုအပ္ရင္ခြဲစိတ္ကုသရတယ္။ အန္လည္းအန္မယ္၊ ငိုလည္းငိုမယ္၊ ဝမ္းထဲမွာလည္း ေသြးအနီေရာင္ပါမယ္ဆိုရင္ Intussusception ေခၚတဲ့ အူထဲကို အူတိုးဝင္လို႔ အူပိတ္ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ခြဲစိတ္ရမယ္။ ကေလးေတြမွာ Cyclic vomiting syndrome ဆိုတဲ့ ေရာဂါတမ်ိဳးလား စစ္ရမယ္။ အခ်ိန္မွန္ အန္ေနတာမ်ိဳး။ ခြဲစိတ္ရမယ္။

Vomiting in children ကေလးမ်ားအန္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2015/09/vomiting-in-children.html
Nausea and Vomiting ပ်ိဳ႕ခ်င္-အန္ခ်င္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/02/nausea-and-vomiting.html
Anti Emetics အအန္ေပ်ာက္ေဆးမ်ား https://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/anti-emetics.html
Vomiting in babies ကေလးေတြအန္ရင္ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/02/vomiting-in-babies.html
Intestinal obstruction အူပိတ္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2017/01/intestinal-obstruction.html
Intussusception အူထဲ အူဝင္ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/intussusception.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၃-၉-၂ဝ၁၅
၁၈-၉-၂ဝ၁၇
၂၄-၁၂-၂ဝ၁၇
၂၈-၁-၂ဝ၁၈
၇-၆-၂၀၂၀