100 Days ရက္တရာ

ျမန္မာျပည္မွာနဲ႔ ယူအက္စ္ေအမွာ ေနာက္ ရက္ ၁၀၀ ဝန္းက်င္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြရွိတယ္။ အေရးၾကီးတယ္။ ရက္တရာ ေဝါဟာရမွာ ထူးျခားခ်က္ေတြ ရွိတယ္။

ထင္ရွားတဲ့ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္တဦးတက္လာျပီး ပဌမဆံုး ရက္တရာကို အကဲျဖတ္ေလ့ရွိတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္သမတ ဖရင္ကလင္ ရို႕စ္ဗဲလ္ နဲ႔ ဘာရက္ကိုဘားမား။

100 Day Project ဆိုတာက တကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြတဲ႔ ပေရာဂ်က္တခုျဖစ္တယ္။

100 Days ဆိုတာက ၁၉၉၁ မွာ ရိုက္တဲ့ အိႏၵိယရုပ္ရွင္။

Window period ဆိုတာ ကူးစက္ေရာဂါေတြနဲ႔ဆိုင္တယ္။ အမ်ားဆံုးက HIV ကူးစက္ခံရျပီး ၃ လ (ရက္ ၉၀) ေနမွသာ စမ္းသပ္လို႔ရတယ္။

Hepatitis B အသဲေရာင္ဘီကေတာ့ အနည္းဆံုး (၃၀) ရက္ကေန (၁၈၀) ရက္ရွိမွသာ စမ္းလို႔ရတယ္။ ကရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ကို ၂ ရက္ကေန ၁၄ ရက္ေနမွသာ စမ္းလို႔ရတယ္။

Incubation period ဆိုတာက တမ်ိဳး။ တျခားကူစစက္ေရာဂါေတြမွာ ပိုးဝင္ခံရျပီးေနာက္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စေပၚတဲ့ ၾကားကာလကိုေျပာတာ။ ေရာဂါအလိုက္ မတူၾကပါ။
Cellulitis (Pasteurella multocida) ၁ ရက္။
Chicken pox ေရ်ေက်ာက္ 9 ရက္မွ 21 ရက္။
Cholera ကာလဝမ္းေရာဂါ 0.5 ရက္မွ 4.5 ရက္။
Common cold အေအးမိျခင္း 1 ရက္မွ 3 ရက္။
Dengue fever ေသြးလြန္တုပ္ေကြး 3 ရက္မွ 14 ရက္။
Ebola အီဘိုလာ 1 ရက္မွ 21 (95%), 42 (98%) ရက္။
Erythema infectiosum (Fifth disease) ေရာဂါ 13 ရက္မွ 18 ရက္။
Giardia ေရာဂါ 3 ရက္မွ 21 ရက္။
HIV ပိုး 2 ပတ္မွ 3 weeks သို႔ လမ်ားစြာထိ။
Infectious mononucleosis (glandular fever) အဖ်ားေရာဂါ 28 ရက္မွ 42 ရက္။
Influenza ရာသီတုပ္ေကြး 1 ရက္မွ 3 ရက္။
Kuru disease ေရာဂါ 10.3 ႏွစ္မွ 13.2 ႏွစ္ထိ။
Marburg ေရာဂါ 5 ရက္မွ 10 ရက္။
Measles ဝက္သက္ 9 ရက္မွ 12 ရက္။
MERS ေရာဂါ 2 ရက္မွ 14 ရက္။
Mumps ပသိေရာင္ 14 ရက္မွ 18 ရက္။
Norovirus ႏိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ 1 ရက္မွ 2 ရက္။
Pertussis (whooping cough) ၾကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုး 7 ရက္မွ 14 ရက္။
Polio ပိုလီယို 7 ရက္မွ 14 ရက္။
Rabies ေခြးရူး 1 လမွ 3 လထိ။ သို႔ လမွ ၁ ႏွစ္ထိ။
Rocky Mountain spotted fever အဖ်ားေရာဂါ 2 ရက္မွ 14 ရက္။
Roseola ေရာဂါ 5 ရက္မွ 15 ရက္။
Rubella (German measles) ဂ်ာမန္ဝက္သက္ 14 ရက္မွ 21 ရက္။
Salmonella ေရာဂါ 12 နာရီမွ 24 နာရီ။
Scarlet fever အဖ်ားေရာဂါ 1 ရက္မွ 4 ရက္။
SARS ေရာဂါ 1 ရက္မွ 10 ရက္။
Smallpox ေက်ာက္ၾကီး 7 ရက္မွ 17 ရက္။
Tetanus ေမးခိုင္ 7 ရက္မွ 21 ရက္။
Tuberculosis တီဘီ 2 ပတ္မွ 12 ပတ္။
Typhoid တိုက္ဖြိဳက္ 7 ရက္မွ 21 ရက္။

ၾကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ ျဖစ္ျပီဆိုရင္ ရက္ ၁၀၀ ၾကာမွေပ်ာက္တယ္။

အေမရိကားမွာ ဘယ္သမတတက္တက္ တိုင္းျပည္တိုးတက္ခ်မ္းသာမႈ ေျပာင္းစရာမရွိပါ။ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ရက္တရာမွာ အေရြးမွားရင္ ခုခံအားက်သည္ထက္ က်သြားပါလိမ့္မယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၇-၇-၂၀၂၀