Heartburn ရင္ပူျခင္း

ဆရာသမီးအေမက အသက္ ၆၀ရွိပါျပီ။ ဗိုက္ထဲကပူျပီး အစားစားျပီးရင္ ရန္ဖန္ရန္ခါအန္လို႔ ေဆးခန္းသြားျပေတာ့ မွန္ေျပာင္းၾကည္ေတာ့ အစာအိမ္မွာ အနာေသးေသးေလးေတြ႔တယ္၊ သဲေျခမွာ ေက်ာက္ေသးေသးေလးေတြ႔တယ္ေျပာျပီး ၂ လစာ ေဆးေပးလိုက္ပါတယ္။ ၂ လေဆးေသာက္ျပီးျပန္ျပေတာ့ မွန္ေျပာင္းထပ္ၾကည္႔ခိုင္းပါတယ္။ အနာမရွိေတာ့ဘူး၊ ေက်ာက္နဲနဲက်န္ေသးတယ္ေျပာျပီး ေက်ာက္ေက်ေဆးေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗိုက္ထဲက ျပန္ပူလာတယ္ဆရာ။ အခုဆိုရင္ အဲ႔ေရာဂါကိုကုလာတာ ၂ ႏွစ္ေလာက္ရွိပါျပီဆရာ။ အခုလည္း ဗိုက္ထဲကပူလိုက္ ဗိုက္ကယ္လိုက္ျဖစ္လို႔ ေဆးခန္း ခဏခဏသြားေနရပါတယ္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ acid ဓာတ္မ်ားတယ္ဆိုျပီး acid ဓာတ္ေလ်ာ့တဲ႔ေဆးေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုထိမသက္သာေသးပါဘူးဆရာ။ လူကလည္း ေတာ္ေတာ္ပိန္ေနပါတယ္ဆရာ။ အဲ႔ဒါ ဘာလုပ္သင့္လည္းဆိုတာ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျပာျပေပးပါဆရာ။

Heartburn ရင္ပူေလာင္တဲ့ေရာဂါ လူဦးေရ ၄၂% ေလာက္မွာျဖစ္တယ္။ ရင္ဝ (ရင္ေခါင္း) မွာပူေလာင္ေနသလို ခံစားရတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ နာႏိုင္တယ္။ လည္ပင္းနဲ႔ ေမးရိုးအထိ တက္နာႏိုင္ေသးတယ္။ pyrosis, cardialgia, or acid indigestion ဆိုတဲ့နာမည္ေတြတပ္တယ္။

ဒီေရာဂါဟာ gastroesophageal reflux disease (GERD) အစာေျခရည္အထက္ဆန္တာနဲ႔ဆက္စပ္ေနတယ္။ Ischemic heart disease ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ခြဲျခားရမယ္။ နာတာပါေရာေနရင္ Dyspepsia လို႔ေခၚတယ္။ အစားမွားလို႔လည္းျဖစ္တယ္။ အစပ္စားမ်ားတာ။ အဆီမ်ားတာ။ အက္စစ္မ်ားတာ။

GI cocktail ဆိုတဲ့ lidocaine and an antacid ေလေဆးေသာက္လိုက္ရင္ ၅-၁ဝ မိနစ္နဲ႔သက္သာမယ္။ Antacids ေလေဆးလို႔အလြယ္ေခၚတာက အက္စစ္ဓါတ္ပ်ယ္ေစတဲ့ေဆးမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ calcium carbonate ပါတာမ်ားတယ္။
ေလနာကိုျဖစ္ေစတဲ့ပိုး H. pylori ေၾကာင့္ဆိုရင္ Antibiotics ပိုးေသေဆးပါ လိုမယ္။

အစာလမ္းမွာ တခုခုျဖစ္တာမ်ိဳးက စိတ္အလုပ္၊ လူအလုပ္ဖိစီးမႈကေနလဲ ျဖစ္တတ္လို႔ ရွိရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ အစာကို အခ်ိန္မွန္မွန္နဲ႔ အမ်ိဳးအစား မွန္မွန္စားေသာက္ပါ။ အစာမရွိဘဲ မေနပါနဲ႔။ ထမင္းအဆင္သင့္မျဖစ္ေသးလို႔ စားခ်ိန္ေရာက္ေနရင္ ခ်ိဳတဲ့အရာ တခုခုစားလိုက္ပါ။ ဥပမာ ဘီစကစ္၊ ေခ်ာကလက္။ ထမင္းစားျပီးရင္ ၅ မိနစ္ေလာက္ နားသင့္ပါတယ္။

အရက္၊ ေကဖင္း၊ aspirin အက္စပရင္ေဆး၊ buprofen ဘူပရိုဖင္ေဆး၊ Naproxen နက္ပရိုဇင္ေဆး၊ ကာဗြန္ပါတဲ့ ေသာက္စရာေတြ၊ အက္စစ္ကဲတဲ့ေသာက္စရာ စားစရာေတြ၊ ေခ်ာကလက္ေတြကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူလည္းပိုျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုးလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဝလြန္သူေတြလည္းျဖစ္တယ္။

ကုသဘို႔ရာ လူေနမႈပံုစံေျပာင္းရမယ္။ မတည့္တာ မသင့္တာေတြကိ်ု ေရွာင္ရမယ္။ ျပင္ရမယ္။

Antacids အက္စစ္ပ်ယ္ေဆးကို အစာစားျပီးေသာက္ပါ။ ညအခ်ိန္ထပ္ေသာက္ပါ။

Histamine H2 antagonists အမ်ိဳးအစားေဆးေတြေပးတယ္။ cimetidine (Tagamet)၊ ranitidine (Zantac) နဲ႔ famotidine (Pepcid) ေတြျဖစ္တယ္။

Proton pump inhibitors (PPIs) ေဆးေတြေပးမယ္။ omeprazole (Prilosec, Rapinex)၊ rabeprazole (Aciphex)၊ pantoprazole (Protonix)၊ lansoprazole (Prevacid) နဲ႔ esomeprazole (Nexium) ေဆးေတြျဖစ္တယ္။

Doridon (Domperidone) ေဆးကို အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးတယ္။ အန္ခ်င္တာ သက္သာတယ္။ အစာေျခရည္ အထက္ဆန္တာလဲ ေပးတယ္။ hiatal hernia အစာအိမ္ကြ်ံတာအတြက္လဲ သံုးတယ္။ Parkinson's disease ေရာဂါအတြက္လဲ သံုးေသးတယ္။ အစာအိမ္ လႈပ္ရွားမႈေရာဂါအတြက္လဲသံုးႏိုင္တယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြ အန္တာကိုလဲ ေပးႏိုင္တယ္။ ႏို႔ခမ္းေအာင္လဲသံုးၾကတယ္။

Hydrosil ေဆးကို ေလနာေရာဂါ၊ အစာအိမ္မွာ တင္းေနတာအတြက္၊ အစာအိမ္အက္စစ္ဓါတ္မ်ားတာအတြက္နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ အစာအိမ္ေၾကာင့္ ရင္ပူတာအတြက္ပါသံုးတယ္။ ေဆးကို အစာမရွိခ်ိန္ေသာက္ခိုင္းတယ္။

Sompraz (40 Mg) = Esomeprazole ျဖစ္တယ္။ ေလနာ၊ အစာေျခရည္ အထက္ဆန္တာနဲ႔ zollinger-ellison syndrome ေရာဂါေတြအတြက္ေပးတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ = ေလအထက္တက္၊ ေခါင္းမူး၊ ဝမ္းပ်က္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ဗိုက္ေအာင့္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ မ်က္စိၾကည့္မေကာင္း၊ ယားယံ၊ မအီမသာျဖစ္၊ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္၊ ၾကြက္သားေတြနာ။

Baking soda (Sodium bicarbonate) ဆိုဒါမံႈ႕ေသာက္ႏိုင္တယ္။ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတဝက္ + ေရတဖန္ခြက္။ ခဏခဏေသာက္တာ မသင့္။ Chew Gum ပီေက ေခၚ ခ်ဴယင္းဂမ္းငံုႏိုင္တယ္။

• GERD အခ်ဥ္ရည္ အထက္ဆန္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/gerd.html
• Peptic ulcer ေလနာ ဆိုတာ ဘုရင္မွာလည္းျဖစ္သည္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/peptic-ulcer.html
• Digestive Myths အစားအစာမွာ အထင္မွားေနတာေတြ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/digestive-myths.html
• Medicine for Diseases of Digestive Tract အစာလမ္း ေလနာေရာဂါေဆးမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/gastric-cancer.html
• Gastric cancer အစာအိမ္ကင္ဆာ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/normal-0-false-false-false-en-us-x-none.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ