အတူေနစဥ္ ေသြးဆင္းျခင္း
(ကန္ေတာ့)
မဂၤလာပါဆရာ အသက္ ၂၆ ရာသီ ၁၂ ရက္ေန႔ကလာျပီး ကေလးရွိ၊ implant သံုးထား။ ကန္ေတာ႔ပါဆရာမေန႔ကအတူေနျဖစ္ပါတယ္ မနက္က်ေတာ့ ေသြးအနည္းနည္းထြက္ပါတယ္။ ဆရာေရးတဲ့စာေတြဖတ္ျပီးပါျပီ။ အဲ့စာထဲမွာ အမ်ိဳးသားနဲ႔ေနရင္ ေသြးဆင္းတာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာလကၡဏာလို႔ ဖတ္ရပါတယ္။ အရမ္းကိုေၾကာက္မိပါတယ္ဆရာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ႏွစ္က သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ရွိ/မရွိ စစ္ျပီး ကာကြယ္ေဆးေတာ့ ထိုးထားပါသည္။ ေလးစားစြာျဖင့္
ကြ်န္ေတာ္ေရးတာေတြ ကြ်န္ေတာ့စာေတြလို႔ ကိုးကားရင္ တခါတခါ လန္႔ေနမိတယ္။ စာဖတ္ထားရင္ ဘာေၾကာင့္ ေသြးထြက္သလဲျဖစ္ႏိုင္တာေတြ သိပါတယ္။ တခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ။ အတူေနစဥ္ ေမြးလမ္းကေသြးဆင္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းေတြကေတာ့ -
(၁) Inflammation ေရာင္ရမ္းျခင္း
Cervical erosion သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း၊ ငယ္ရြယ္သူေတြ၊ တားေဆးစားေနသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္မွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲလိုအခ်ိန္ေတြမွာ သားအိမ္အဝက ပံုမွန္ထက္ ႏုေနလို႔ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရင္လည္း အလိုလိုေပ်ာက္ႏိုင္သလို လိုအပ္ရင္ Freezing နည္းနဲ႔ကုသလို႔ရတယ္။
(၂) Atrophic vaginitis ဗဂ်ိဳင္းနား ပါးလႊာျခင္း
ေသြးဆံုးျပီးရင္ Estrogen ေဟာ္မုန္းနည္းရာကေနျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာျဖစ္တတ္တယ္။ ေသြးနည္းနည္းေလးဆင္းတာနဲ႔ အတူေနစဥ္ နာတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရင္ အတူေနစဥ္မွာ Lubricating gels ဂ်ဲလ္ကိုသံုးႏိုင္တယ္။ အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ကုႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္နည္း-ေဆးထည့္နည္းသံုးႏိုင္တယ္။
(၃) Sexually transmitted diseases (STDs) လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြ
Chlamydia and Gonorrhea ကဲလ္မီဒီးယား နဲ႔ ဂႏိုးရီးယား ေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ပိုးရွိေနရင္ ေမြးလမ္းကေန တခုခုဆင္းတာ၊ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းထဲကနာတာ၊ ယားတာ၊ ပူေလာင္တာေတြခံစားရမယ္။ ပိုးေသေဆးနဲ႔ ေပ်ာက္ပါတယ္။ မကုဘဲထားရင္ တခ်ိန္မွာ ကေလးမရတာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ထရြိင္ကိုမိုနီေယးဆစ္ေရာဂါကေနလည္း ျဖစ္တယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာဂါတခုျဖစ္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးတယ္။ တခုခုဆင္းမယ္၊ ယားမယ္၊ ေသြးဆင္းမယ္။
(၄) Abnormal growths အပိုအဆာတခုခုျဖစ္တာ
ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္သလို၊ Precancerous growths ကင္ဆာမဟုတ္မီအဆင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Pap smear စစ္ရင္ သိႏိုင္တယ္။
(၅) Endometriosis အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္ေရာဂါ
သားအိမ္တစ္ရွဴးေတြက သားအိမ္အျပင္မွာျဖစ္ေနတာကိုေခၚတယ္။ အပ်ိဳၾကီးေတြ၊ ကေလးမရေသးသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ရာသီလာခ်ိန္နဲ႔ အတူေနခ်ိန္ေတြမွာ နာတာသိသာတယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ရင္သိမယ္။
(၆) Uterine polyps သားအိမ္အသီး
ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အသားပိုအသီးေလးေတြကေနလည္း ေသြးဆင္းတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သားအိမ္နဲ႔ သားအိမ္ဝကေန ထြက္တယ္။ သူ႔အလိုလိုလည္း ေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲထုတ္ရမယ္။
ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းတရား ၆ ခုထဲမွာ သားအိမ္ဝကင္ဆာလို႔မပါ။ ဖတ္တယ္ဆိုတာ ဆရာေရးတာ ဟုတ္ပါသလား။
1. Vaginitis, Cervicitis, Cervical erosion သားအိမ္ေရာင္ျခင္း၊ ငယ္ရြယ္သူေတြနဲ႔ တားေဆးေသာက္ေနသူေတြမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အလိုလိုလဲေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ ေအးခဲနည္းနဲ႔လဲကုသေပးႏိုင္တယ္။
2. Atrophic vaginitis ေမြးလမ္းေျခာက္ေသြ႔ျခင္း၊ ေသြးဆံုးျပီးအမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္တယ္။ estrogen ေဟာ္မုန္းကို ထည့္ေဆးနဲ႔ ေသာက္ေဆးေပးတယ္။
3. STDs လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ၊ ကယ္လ္မိုင္ဒီးယား နဲ႔ ဂနိုရီးယားေတြကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ဆိုင္ရာပိုးေသေဆးေပးရင္ ေပ်ာက္တယ္။
4. ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္ပိုးဝင္ျခင္း၊ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ၊ အျဖဴဆင္းမယ္၊ ယားမယ္။ ပိုးေသေဆးေပးရင္ ေပ်ာက္တယ္။
5. ကင္ဆာ ဒါမွမဟုတ္ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့အသားပို၊ စနစ္တက်ေဆးကုရမယ္။ ၆% က ကင္ဆာ ျဖစ္တယ္။
6. Endometriosis (အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္) သားအိမ္ေရာဂါ၊ ကေလးမရႏိူသ္ေသးတဲ့ အသက္လဲ သိပ္မငယ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမ်ာျဖစ္တယ္။ အတူေနရင္လဲ နာမယ္။
7. Uterine polyps သားအိမ္အသားပို၊ ခြဲစိတ္ကုသရင္ေပ်ာက္တယ္။
8. Cervical dysplasia ကင္ဆာနဲ႔ဆင္တဲ့အဆင့္၊ CIN ေခၚတယ္။ စနစ္တက်ကုသရမယ္။
9. Vaginal yeast infection ေမြးလမ္း မိႈပိုးဝင္ျခင္း၊ အနံ႔ဆိုတဲ့ အျဖဴဆင္းမယ္၊ ဒိန္ခဲလိုဆင္းမယ္။ ေဆးကုရင္ေပ်ာက္တယ္။
10. Fibroid tumors သားအိမ္အက်ိတ္၊ အျဖစ္နည္းပါး။ ကေလးမရေသးသူေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္ကုသရင္ ေပ်ာက္တယ္။
ကြ်န္ေတာ္ေရးတာေတြ ကြ်န္ေတာ့စာေတြလို႔ ကိုးကားရင္ တခါတခါ လန္႔ေနမိတယ္။ ကန္ေတာ့ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၁ဝ-၂ဝ၁၈
မဂၤလာပါဆရာ အသက္ ၂၆ ရာသီ ၁၂ ရက္ေန႔ကလာျပီး ကေလးရွိ၊ implant သံုးထား။ ကန္ေတာ႔ပါဆရာမေန႔ကအတူေနျဖစ္ပါတယ္ မနက္က်ေတာ့ ေသြးအနည္းနည္းထြက္ပါတယ္။ ဆရာေရးတဲ့စာေတြဖတ္ျပီးပါျပီ။ အဲ့စာထဲမွာ အမ်ိဳးသားနဲ႔ေနရင္ ေသြးဆင္းတာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာလကၡဏာလို႔ ဖတ္ရပါတယ္။ အရမ္းကိုေၾကာက္မိပါတယ္ဆရာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ႏွစ္က သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ရွိ/မရွိ စစ္ျပီး ကာကြယ္ေဆးေတာ့ ထိုးထားပါသည္။ ေလးစားစြာျဖင့္
ကြ်န္ေတာ္ေရးတာေတြ ကြ်န္ေတာ့စာေတြလို႔ ကိုးကားရင္ တခါတခါ လန္႔ေနမိတယ္။ စာဖတ္ထားရင္ ဘာေၾကာင့္ ေသြးထြက္သလဲျဖစ္ႏိုင္တာေတြ သိပါတယ္။ တခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ။ အတူေနစဥ္ ေမြးလမ္းကေသြးဆင္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းေတြကေတာ့ -
(၁) Inflammation ေရာင္ရမ္းျခင္း
Cervical erosion သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း၊ ငယ္ရြယ္သူေတြ၊ တားေဆးစားေနသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္မွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲလိုအခ်ိန္ေတြမွာ သားအိမ္အဝက ပံုမွန္ထက္ ႏုေနလို႔ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရင္လည္း အလိုလိုေပ်ာက္ႏိုင္သလို လိုအပ္ရင္ Freezing နည္းနဲ႔ကုသလို႔ရတယ္။
(၂) Atrophic vaginitis ဗဂ်ိဳင္းနား ပါးလႊာျခင္း
ေသြးဆံုးျပီးရင္ Estrogen ေဟာ္မုန္းနည္းရာကေနျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာျဖစ္တတ္တယ္။ ေသြးနည္းနည္းေလးဆင္းတာနဲ႔ အတူေနစဥ္ နာတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရင္ အတူေနစဥ္မွာ Lubricating gels ဂ်ဲလ္ကိုသံုးႏိုင္တယ္။ အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ကုႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္နည္း-ေဆးထည့္နည္းသံုးႏိုင္တယ္။
(၃) Sexually transmitted diseases (STDs) လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြ
Chlamydia and Gonorrhea ကဲလ္မီဒီးယား နဲ႔ ဂႏိုးရီးယား ေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ပိုးရွိေနရင္ ေမြးလမ္းကေန တခုခုဆင္းတာ၊ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းထဲကနာတာ၊ ယားတာ၊ ပူေလာင္တာေတြခံစားရမယ္။ ပိုးေသေဆးနဲ႔ ေပ်ာက္ပါတယ္။ မကုဘဲထားရင္ တခ်ိန္မွာ ကေလးမရတာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ထရြိင္ကိုမိုနီေယးဆစ္ေရာဂါကေနလည္း ျဖစ္တယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာဂါတခုျဖစ္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးတယ္။ တခုခုဆင္းမယ္၊ ယားမယ္၊ ေသြးဆင္းမယ္။
(၄) Abnormal growths အပိုအဆာတခုခုျဖစ္တာ
ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္သလို၊ Precancerous growths ကင္ဆာမဟုတ္မီအဆင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Pap smear စစ္ရင္ သိႏိုင္တယ္။
(၅) Endometriosis အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္ေရာဂါ
သားအိမ္တစ္ရွဴးေတြက သားအိမ္အျပင္မွာျဖစ္ေနတာကိုေခၚတယ္။ အပ်ိဳၾကီးေတြ၊ ကေလးမရေသးသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ရာသီလာခ်ိန္နဲ႔ အတူေနခ်ိန္ေတြမွာ နာတာသိသာတယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ရင္သိမယ္။
(၆) Uterine polyps သားအိမ္အသီး
ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အသားပိုအသီးေလးေတြကေနလည္း ေသြးဆင္းတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သားအိမ္နဲ႔ သားအိမ္ဝကေန ထြက္တယ္။ သူ႔အလိုလိုလည္း ေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲထုတ္ရမယ္။
ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းတရား ၆ ခုထဲမွာ သားအိမ္ဝကင္ဆာလို႔မပါ။ ဖတ္တယ္ဆိုတာ ဆရာေရးတာ ဟုတ္ပါသလား။
1. Vaginitis, Cervicitis, Cervical erosion သားအိမ္ေရာင္ျခင္း၊ ငယ္ရြယ္သူေတြနဲ႔ တားေဆးေသာက္ေနသူေတြမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အလိုလိုလဲေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ ေအးခဲနည္းနဲ႔လဲကုသေပးႏိုင္တယ္။
2. Atrophic vaginitis ေမြးလမ္းေျခာက္ေသြ႔ျခင္း၊ ေသြးဆံုးျပီးအမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္တယ္။ estrogen ေဟာ္မုန္းကို ထည့္ေဆးနဲ႔ ေသာက္ေဆးေပးတယ္။
3. STDs လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ၊ ကယ္လ္မိုင္ဒီးယား နဲ႔ ဂနိုရီးယားေတြကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ဆိုင္ရာပိုးေသေဆးေပးရင္ ေပ်ာက္တယ္။
4. ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္ပိုးဝင္ျခင္း၊ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ၊ အျဖဴဆင္းမယ္၊ ယားမယ္။ ပိုးေသေဆးေပးရင္ ေပ်ာက္တယ္။
5. ကင္ဆာ ဒါမွမဟုတ္ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့အသားပို၊ စနစ္တက်ေဆးကုရမယ္။ ၆% က ကင္ဆာ ျဖစ္တယ္။
6. Endometriosis (အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္) သားအိမ္ေရာဂါ၊ ကေလးမရႏိူသ္ေသးတဲ့ အသက္လဲ သိပ္မငယ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမ်ာျဖစ္တယ္။ အတူေနရင္လဲ နာမယ္။
7. Uterine polyps သားအိမ္အသားပို၊ ခြဲစိတ္ကုသရင္ေပ်ာက္တယ္။
8. Cervical dysplasia ကင္ဆာနဲ႔ဆင္တဲ့အဆင့္၊ CIN ေခၚတယ္။ စနစ္တက်ကုသရမယ္။
9. Vaginal yeast infection ေမြးလမ္း မိႈပိုးဝင္ျခင္း၊ အနံ႔ဆိုတဲ့ အျဖဴဆင္းမယ္၊ ဒိန္ခဲလိုဆင္းမယ္။ ေဆးကုရင္ေပ်ာက္တယ္။
10. Fibroid tumors သားအိမ္အက်ိတ္၊ အျဖစ္နည္းပါး။ ကေလးမရေသးသူေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္ကုသရင္ ေပ်ာက္တယ္။
ကြ်န္ေတာ္ေရးတာေတြ ကြ်န္ေတာ့စာေတြလို႔ ကိုးကားရင္ တခါတခါ လန္႔ေနမိတယ္။ ကန္ေတာ့ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၁ဝ-၂ဝ၁၈
Comments
Post a Comment