Cervarix သားအိမ္ဝကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး
ဆရာရွင့္ သမီးက Endometriosis ရွိသူပါ။ သားအိမ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ရလား။ ထိုးရင္လည္း ရာသီေပၚေနတဲ႔အခ်ိန္မွာေရာ ထိုးလို႔ ရပါသလားဆရာ။
•Cervarix (HPV vaccine) ဆိုတာ Cervical cancer သားအိမ္ဝ (ေခါင္း) ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ Human papilloma virus (HPV) ဗိုင္းရပ္စ္ကို ကာကြယ္တဲ့ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။ ဒီပိုးက လိင္ကတဆင့္ကူးစက္တယ္။
• Genital warts လိက္လမ္းၾကြက္ႏို႔၊ Pre-cancerous abnormalities of cells in cervix or vulva အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သားအိမ္ဝနဲ႔ လိင္အဂၤါမွာ ကင္ဆာလိုအေျပာင္းအလဲေတြအျပင္ သားအိမ္ဝကင္ဆာကို ဆက္ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။
• Cervarix ထဲမွာ HPV types 16 နဲ႔ 18 ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစာ (၂) ခုကို အားနည္းသြားေစေအာင္ လုပ္ထားတာကို သံုးတယ္။ ဒီ ၂ မ်ိဳးကေန ၇ဝ% ေသာ သားအိမ္အဝကင္ဆာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ တျခားကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ HPV types 31, 33 နဲ႔ 45 ေတြကိုလဲ ကာကြယ္မႈေပးတာကို ေတြ႔ရေသးပါတယ္။
• အခုအထိေတာ့ ကာလဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ကာကြယ္မလဲဆိုတာ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ သုေတသနေတြအရ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္ရွိ မိန္းကေလး-အမ်ိဳးသမီးေတြကို ပဌမတၾကိမ္ ထိုးလိုက္ရင္ ၆႕၄ ႏွစ္အထထိ ကာကြယ္ႏိုင္တာကို သိရျပီ။ ဒိေနာက္မွာ ထပ္ထိုးဘို႔ လို-မလို မေျပာႏိုင္ေသးပါ့
• တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက အသက္ ၁၅ ကေန ၂၅ ႏွစ္၊ တခ်ဳ႕က ၉ ႏွစ္ကေနစျပီး ထိုးေစတယ္။
• အသားထဲထိုးရတဲ့ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။ (၃) ၾကိမ္ထိုးရမယ္။ ဝ-၁-၆ ပံုေသနည္းသံုးတယ္။ ပဌမေဆးထိုးျပီး ေနာက္ ၁ လမွာ ဒုတိယေဆးနဲ႔ တတိယေဆးကို ၆ လအျပည့္မွာထိုးရမယ္။
• အဲဒီနည္းအတိုင္း ေဆးထိုးဘို႔ အဆင္မေျပရင္ ပဌမေဆးျပီးေနာက္ ၂ လခြဲမွာ ဒုတိယေဆးနဲ႔ တတိယေဆးကို ၅ လ နဲ႔ တႏွစ္အတြင္းမွာ ထိုးႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္နဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာ ဒီကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ရပါတယ္။ ေစာင့္ႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါမယ္။ ရာသီရက္ကို မေမးပါ။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး ေသာက္ေနသူေတြအတြက္ ကိစၥမရွိပါ။
• ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့ သက္ရွိဗိုင္းရပ္စ္ကိုသံုးထားတာ မဟုတ္လို႔ HPV ပိုးဝင္တာအတြက္ စိတ္ခ်ရတယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာမွာ နာမယ္၊ နီမယ္၊ ေရာင္မယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ၾကြက္သားနာ၊ အားယုတ္ႏိုင္တယ္။
• ဒီကာကြယ္ေဆးဟာ ကင္ဆာေဆး၊ စတီရြိဳက္ေဆး (မ်ားရင္) နဲ႔ ခုခံအားက်ေဆးေGၤသံုးေနခ်ိန္မွာ ထိေရာက္မႈနည္းမယ္။ • တျခားကာကြယ္ေဆးေတြ Diphtheria, Tetanus, Pertussis and Polio vaccines နဲ႔ တရက္ထဲ ထိုးလို႔ ရပါတယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာေတာ့ အတူမျဖစ္ရပါ။
• Gardasil က တျခား သားအိမ္ဝကင္ဆာကာကြယ္ေဆးျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
•Cervarix (HPV vaccine) ဆိုတာ Cervical cancer သားအိမ္ဝ (ေခါင္း) ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ Human papilloma virus (HPV) ဗိုင္းရပ္စ္ကို ကာကြယ္တဲ့ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။ ဒီပိုးက လိင္ကတဆင့္ကူးစက္တယ္။
• Genital warts လိက္လမ္းၾကြက္ႏို႔၊ Pre-cancerous abnormalities of cells in cervix or vulva အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သားအိမ္ဝနဲ႔ လိင္အဂၤါမွာ ကင္ဆာလိုအေျပာင္းအလဲေတြအျပင္ သားအိမ္ဝကင္ဆာကို ဆက္ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။
• Cervarix ထဲမွာ HPV types 16 နဲ႔ 18 ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစာ (၂) ခုကို အားနည္းသြားေစေအာင္ လုပ္ထားတာကို သံုးတယ္။ ဒီ ၂ မ်ိဳးကေန ၇ဝ% ေသာ သားအိမ္အဝကင္ဆာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ တျခားကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ HPV types 31, 33 နဲ႔ 45 ေတြကိုလဲ ကာကြယ္မႈေပးတာကို ေတြ႔ရေသးပါတယ္။
• အခုအထိေတာ့ ကာလဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ကာကြယ္မလဲဆိုတာ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ သုေတသနေတြအရ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္ရွိ မိန္းကေလး-အမ်ိဳးသမီးေတြကို ပဌမတၾကိမ္ ထိုးလိုက္ရင္ ၆႕၄ ႏွစ္အထထိ ကာကြယ္ႏိုင္တာကို သိရျပီ။ ဒိေနာက္မွာ ထပ္ထိုးဘို႔ လို-မလို မေျပာႏိုင္ေသးပါ့
• တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက အသက္ ၁၅ ကေန ၂၅ ႏွစ္၊ တခ်ဳ႕က ၉ ႏွစ္ကေနစျပီး ထိုးေစတယ္။
• အသားထဲထိုးရတဲ့ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။ (၃) ၾကိမ္ထိုးရမယ္။ ဝ-၁-၆ ပံုေသနည္းသံုးတယ္။ ပဌမေဆးထိုးျပီး ေနာက္ ၁ လမွာ ဒုတိယေဆးနဲ႔ တတိယေဆးကို ၆ လအျပည့္မွာထိုးရမယ္။
• အဲဒီနည္းအတိုင္း ေဆးထိုးဘို႔ အဆင္မေျပရင္ ပဌမေဆးျပီးေနာက္ ၂ လခြဲမွာ ဒုတိယေဆးနဲ႔ တတိယေဆးကို ၅ လ နဲ႔ တႏွစ္အတြင္းမွာ ထိုးႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္နဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာ ဒီကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ရပါတယ္။ ေစာင့္ႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါမယ္။ ရာသီရက္ကို မေမးပါ။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး ေသာက္ေနသူေတြအတြက္ ကိစၥမရွိပါ။
• ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့ သက္ရွိဗိုင္းရပ္စ္ကိုသံုးထားတာ မဟုတ္လို႔ HPV ပိုးဝင္တာအတြက္ စိတ္ခ်ရတယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာမွာ နာမယ္၊ နီမယ္၊ ေရာင္မယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ၾကြက္သားနာ၊ အားယုတ္ႏိုင္တယ္။
• ဒီကာကြယ္ေဆးဟာ ကင္ဆာေဆး၊ စတီရြိဳက္ေဆး (မ်ားရင္) နဲ႔ ခုခံအားက်ေဆးေGၤသံုးေနခ်ိန္မွာ ထိေရာက္မႈနည္းမယ္။ • တျခားကာကြယ္ေဆးေတြ Diphtheria, Tetanus, Pertussis and Polio vaccines နဲ႔ တရက္ထဲ ထိုးလို႔ ရပါတယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာေတာ့ အတူမျဖစ္ရပါ။
• Gardasil က တျခား သားအိမ္ဝကင္ဆာကာကြယ္ေဆးျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment