Pregnancy and Rubella ကုိယ္ဝန္ ႏွင့္ ဂ်ာမန္ဝက္သက္

၁။ ဆရာ ကၽြန္မ ႕႕႕႕႕ မွာေနတာပါ အသက္က ၃၂ႏွစ္။ ကေလးတေယာက္ရွိပါတယ္။ ဟိုေန႔က ေသြးစစ္လိုက္တာ ေသြးထဲမွာ ဓါတ္တစ္ခုကနည္းေနတယ္ေျပာတယ္ ေဆးထိုးရမယ္တဲ့။ အဲ့ေဆးထိုးျပီးရင္ ၃လအတြင္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လို႔လဲ မရဘူးတဲ့။ ထိုးတဲ့ေဆးက MMR လို႔ေတာ့ေရးထားတယ္။ တ႐ုတ္လိုလဲသိပ္မတတ္ေတာ့ ဘာျဖစ္တာလဲ နားမလည္ဘူးဆရာ။ ေဆးစစ္ထားတဲ့ result နဲ႔ ထိုးရတဲ့ေဆးကို ပံု႐ိုက္ျပီး attachment နဲ႔ပို႔လိုက္ပါတယ္။ ဆရာရွင္းျပေပးပါေနာ္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

၂။ ကၽြန္မသူငယ္ခ်င္း ကိုယ္ဝန္ ၃ လပါ၊ မေန႔က ေဆး႐ုံရက္ခ်ိန္းသြားျပတာ ခ်ိဳက္သိုးျဖစ္ေနတယ္ေျပာျပီး ေသာက္ေဆးေပးလိုက္ပါတယ္။ ခ်ိဳက္သိုးဆိုတာ ဘယ္လိုေရာဂါ၊ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္၊ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေတြကို ၫႊန္ၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။ ကၽြန္မတို႔အေဝးမွာ ဘာသာစကား အခက္အခဲရွိလို႔ပါဆရာ။

၃။ ဆရာရွင့္ မေန႔က ကိုယ္ဝန္သြားအပ္ပါတယ္။ အြန္လိုင္းမွာအေျဖဝင္ၾကည့္တာနားမလည္ပါ။ သူတို႔ကေတာ့ ေနာက္ တေခါက္မွ ေျပာျပလိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ ပံုပို႔လိုက္ပါတယ္ဆရာ။ ဘာေရးထားလဲမသိပါ။

၄။ မဂၤလာပါဆရာ ကၽြန္မ ယခင္တပတ္က ဆရာကို morning sickness အေၾကာင္း ေမးခဲ့ပါတယ္။ အသက္က ၃၁ နွစ္ ကိုယ္ဝန္က ၇ ပတ္ျပည့္ခါနီးပါျပီ။ ပထမဆံုးကိုယ္ဝန္ပါဆရာ။ Rubella (German measles) ေတြ႔တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မတခါမွ Rubella symptoms မ်ိဳး မခံစားခဲ့ဘူးသလိို ျဖစ္လဲမျဖစ္ခဲ့ဘူးပါ။ GP ကေတာ့ ကေလးေမြးျပီးမွ ကၽြန္မကို ေဆးထိုးလို႔ရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ကာလအတြင္းမွာ ကေလးကို တစံုတရာ ထိခိုက္နုိင္ပါသလားဆရာ။ ဘာေတြကိုေရွာင္ရမလဲဆရာ။ အရမ္းစိုးရိမ္လို႔ပါ။

၅။ ေဒါက္တာရွင့္ Low Rubella Immunity ဆိုတာ ဘာျဖစ္တာလည္း၊ ဘာဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲရွင္။ က်မ ကိုယ္ဝန္ ၈ ပတ္ေဆးစစ္ေတာ့ Low Rubella Immunity ၂၃ ပဲ ရွိပါတယ္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ကေလး မီးဖြားၿပီးမွ အဲ့ဒါ နည္းတာကို ေဆးထိုးေပးမယ္ ေျပာပါတယ္။ ဘာေတြလုပ္ရမလဲ သိပါရေစ။

Rubella ရူဘဲလားကုိ ဂ်ိဳက္သိုးလို႔လည္းေခၚတယ္။ ခပ္နီနီဆုိတဲ့ လက္တင္စကားကေနလာတာပါ။ ဂ်ာမန္ဆရာဝန္ကေန ေတြ႔လို႔ German measles ဂ်ာမန္ဝက္သက္ေရာဂါလို႔ေခၚတယ္။ Three-day measles သံုးရက္ဝက္သက္လို႔လဲ ေခၚေသးပါတယ္။ ရူဘဲလားဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္ေစတယ္။ သိပ္မဆိုးဘဲ တခ်ိဳ႕ဆို မသိလိုက္ဘဲ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ၃ ရက္မၾကာတတ္ပါ။

ကိုယ္ဝန္အပ္တဲ့အခါ Rubella immunity test စမ္းသပ္ရမယ္။ စမ္းလို႔ မိခင္မွာ ေရာဂါျပီးတာ မေတြ႔ရရင္ တခါထဲေတာ့ ကာကြယ္ေဆး မထိုးဘူး။ ဒီကာကြယ္ေဆးက ေရာဂါပိုးအရွင္နဲ႔ ေဖၚစပ္ထားလို႔ ကေလးဆီ ေရာက္သြားမွာ စိုးလို႔ပါ။ ရွားေတာ့ ရွားသြားပါျပီ။

ရူဘဲလားဆိုတာ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးကေန ကူးစက္တယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ သိပ္ေတာ့ မဆိုးပါ။ ကုိယ္ပူ၊ ေခါင္းကိုက္၊ အဆစ္နာ၊ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္။ လည္ပင္းတဝိႈက္ တက္ေစ့ေတြ ေရာင္ရင္ အနီစက္ေတြ ေပၚမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ (၄) လေအာက္မွာ ဂ်ာမန္ဝက္သက္ေရာဂါရရင္ ကေလးအတြက္ မေကာင္းဘူး။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္တယ္၊ ကေလးရဲ႕ ကုိယ္အဂၤါေတြကိုပါ ထိခိုက္ေစတတ္တယ္။ နားမေကာင္းတာ၊ ဦးေႏွာက္ခ်ိဳ႕ယြင္းတာ၊ ႏွလံုးမေကာင္းတာ၊ မ်က္စိတိမ္ျဖစ္တာေတြပါတယ္။ မေအကေန ကေလးကို အခ်င္းကတဆင့္ ကူးသြားလို႔ ျဖစ္ရတာပါ။

ကုိယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လအတြင္း ေရာဂါရရင္ အထဲကကေလးကို ၉ဝ% ကူးေစႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္ရင့္လာေလေလ ကေလးကိုကူးမွာ စိုးရိမ္ရတာ နည္းေလေလျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနျပီ၊ ကုိယ့္မွာ ေရာဂါလည္း မျပီးေသးဘူးဆိုရင္ အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ ဆင္ျခင္ပါ။ ေရာဂါရွိသူေတြနဲ႔ ေဝးေဝးေနပါ။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ Blood tests for rubella immunity လုပ္သင့္ၾကတယ္။ ေရာဂါမျပီးသူတိုင္း ကိုယ္ဝန္မယူခင္ ၃ လေစာျပီး ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျပီး တလအတြင္းမွာ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ေသးတာ ေကာင္းတယ္။ စိတ္ခ်ရေအာင္ ၃ လ ေစာင့္ပါ။

ေသြးစစ္နည္းက ရူဘဲလားဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ရေနတဲ့ အင္တီေဘာ္ဒီကိုစစ္တာျဖစ္တယ္။ ရွိေနသူတိုင္းမွာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ ကိုယ္ဝန္မွာစမ္းေတြ႔ရင္ေတာ့ အထဲကကေလးဆီေရာဂါကူးစက္ႏိုင္တယ္။ Congenital rubella syndrome ေခၚ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္နဲ႔ကေလးေမြးႏိုင္တယ္။ မ်က္စိတိမ္၊ တျခားမ်က္စိေရာဂါ၊ နားေရာဂါနဲ႔ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္တယ္။ အေသေမြးႏိုင္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားရင္လည္း ေတြ႔မယ္။

ကိုယ္ဝန္မေဆာင္မီကတည္းကစစ္သင့္တယ္။ Rubella blood test Positive ဆိုတာ 10 IU/mL IgG antibodies ထက္ မ်ားတာကိုေခၚတယ္။ 0.9 IgM antibodies ထက္နည္းရင္ ေရာဂါခုခံအာမရွိေသသူျဖစ္တယ္။ 1.1 IU/mL IgM antibodies ေက်ာ္သူဟာ လတ္တေလာကူးစက္ခံထားရသူျဖစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕ဓါတ္ခြဲခန္းေတြက 9.99 ဆိုရင္ မရွိတာ၊ 10.0 ကေန 14.9 ဆိုရင္ နည္းနည္းအေပါင္းျပတာနဲ႔ 15.0 ဆိုရင္ အေပါင္းလို႔သတ္မွတ္တယ္။

ကေလးေတြကို MMR (Measles, Mumps, and Rubella) ဆိုတဲ့ ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးရတယ္။ ဝက္သက္၊ ပသိေရာင္ နဲ႔ ဂ်ာမန္ဝက္သက္ေရာဂါ သံုးမ်ိဳးကို ျပီးေစတဲ့ ကာကြယ္ေဆးျဖစ္တယ္။ ၁ ႏွစ္သား (၁၂-၁၅ လ) မွာထိုးရမယ္။ ေက်ာင္းေနေတာ့မဲ့ ၄-၆ ႏွစ္သားမွာ တခါထပ္ထိုးတယ္။ တခါတေလ ပဌမတခါနဲ႔ တလျခားျပီး ဒုတိယတလံုး ထိုးတယ္။ ဒီကာကြယ္ေဆးက အႏၲရာယ္လဲကင္း အေတာ္လဲ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဝက္သက္ကို ၉၅-၉၈%၊ ပသိေရာင္ကို ၉၇% နဲ႔ ရူဘဲလားကို ၉၅% အကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။

- Pregnancy and Rubella ကုိယ္ဝန္ ႏွင့္ ဂ်ာမန္-ဝက္သက္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-rubella.html
- Vaccines and Pregnancy ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ကာကြယ္ေဆးမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/vaccines-and-pregnancy.html
- Rubella (ရူဘဲလား) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/rubella.html ကိုတြဲဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ