Boils ေမြးကြၽတ္နာ

မဂၤလာပါဆရာ က်မအသက္ ၃၂ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္မ႐ွိပါဘူးဆရာ။ က်မအနာခဏခဏေပါက္ပါတယ္။ စျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းမွာ အနည္းငယ္ယားပါတယ္။ အပ္ထိပ္ေပါက္ေလာက္႐ွိတဲ့အနာေသးေသးေလးစျဖစ္တာကေန ပတ္ပတ္လည္ တလက္မခန္႔ အသားေတြမာၿပီး ေရာင္ေနပါတယ္။ အဲ့လိုေရာင္လာရင္ ထိမရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အရမ္းနာက်င္ကိုက္ခဲပါတယ္။ တပတ္ေလာက္ၾကာရင္ အနာထိပ္ေသးေသးကေန ျပည္အနည္းငယ္ ထြက္သြားပါတယ္။ အဲ့လိုနဲ႔ တလံုးၿပီးတလံုး ဆက္တိုက္ျဖစ္တာ ၁ဝ လံုးေက်ာ္မကေတာ့ပါဘူးဆရာ။ ၂ဝ၁၅ ႏွစ္ကုန္ခါနီးက စျဖစ္တာ ခဏေပ်ာက္လိုက္ ျပန္ေပါက္လိုက္နဲ႔ အခုလဲျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ အနာစိမ္းလိုလဲမဟုတ္ပါဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းေတြကေတာ့ ေမြးကြၽတ္နာလို႔ေ ျပာၾကပါတယ္။ ထိုင္တဲ့ေနရာ၀န္းက်င္ေတြမွာပဲျဖစ္လို႔ အရမ္းဒုကၡ ေရာက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္၊ ဘာေဆးေသာက္ရမယ္။ အနာ နာမည္ ဘယ္လိုေခၚလဲ ဆိုတာသိခ်င္ပါတယ္ဆရာ.။ ေျဖၾကားေပးပါရန္ ရိုေသေလးစားစြာျဖင့္ ေမးျမန္းပါတယ္ဆရာ။

ေမြးကြၽတ္နာကို အနာစိမ္းလို႔လဲေခၚတယ္ အဂၤလိပ္လို Boil ေခၚျပီး ေဆးစာလို Folliculitis ေခၚတယ္။ အေရျပားထဲက Follicle ေမြးညင္းေပါက္ေတြကို ပိုးဝင္လို႔ ေခၚတာပါ။ ဒါကိုျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးအမ်ိဳးအစားဟာ ဗက္တီးရီးယား Staphylococcus Aureus ျဖစ္တယ္။ အဲလိုအနာေလးေတြ စုေဝးျပီးေပါင္းစပ္တဲ့အနာ ျဖစ္လာရင္ Carbuncle အနာပဆုပ္ (အနာ့ပဆုပ္) ေခၚတယ္။

သိပ္နာတယ္။ ေရာင္ေနမယ္။ ရဲေနမယ္။ ပူေနမယ္။ ျပည္ျဖစ္လာတယ္။ အရြယ္အစာ ေသးေသးေလးကေန ဆီးျဖဴသီး ေလာက္အထိ ရွိႏိုင္တယ္။ ေဘးက အေရျပားလည္း နီျပီး ေရာင္ေနမယ္။ အနာရဲ႕အလယ္ထိပ္မွာ ျဖဴဝါဝါ အေရာင္ေလး ျမင္ရတာ ျပည္တည္ေနလို႔။ ဒါဆို ျပည္ကို ခြဲထုတ္ေပေတာ့။ တခ်ိဳ႕ ဖ်ားမယ္။ ဆိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာ Lymph nodes တက္ေစ့ေတြ ေရာင္မယ္။ မေပ်ာက္ႏိုင္ရင္ နာတာရွည္အနာ ျဖစ္လာမယ္။

ဆီးခ်ိဳ၊ အဝလြန္တာ၊ အစာအာဟာရ နည္းတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတတ္တယ္။ အနာပဆုပ္ေပါက္ရင္ ဆီးခ်ိဳ ရွိ-မရွိ စစ္ပါေလ။ တခ်ိဳ႕ျပင္းတဲ့ေဆး ေပးေနတံုးလည္း ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ အနာေပၚမွာ ဆားရည္ပူပူ၊ ဆားမီးပူတိုက္တာ တင္ေပးရင္ ခံရတာသက္သာျပီး ျပည္ျမန္ျမန္မွည့္တယ္။ ေနာက္ဆံုး ျပည္ကို ခြဲထုတ္ရမယ္။

Antibiotic ပဋိဇီဝေဆး ေပးရမယ္။ ဒီပိုးကို ႏိုင္တဲ့ေဆး ေရြးတတ္ရမယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြကိုႏိုင္တာ ပနယ္စလင္ေတြ။ ဒါေပမဲ့ ေမြးကြၽတ္နာ ျဖစ္ေစတဲ့ အေကာင္အတြက္ Antistaphylococcal Penicillins ဆိုျပီး သပ္သပ္ ရွိတယ္။ Cloxacillin, Dicloxacillin, Oxacillin နဲ႔ Nafcillin တို႔ ျဖစ္တယ္။

1. Cloxacillin စားေဆး
• အေရျပားအနာမ်ား = 500 mg ၆ နာရီတခါ ၇ ရက္ထိုးပါ။ 4 g/day ထက္မပိုေစရ။

2. Dicloxacillin စားေဆး
• အေရျပားအနာမ်ား = 500 mg ၆ နာရီတခါ ၇ ရက္ထိုးပါ။

3. Oxacillin Injection ထိုးေဆး
• အသင့္အတင့္ဆိုးတဲ့ ဗက္တီးရီးယားဝင္ျခင္း = 250-500 mg I.V. ၄-၆ နာရီတခါထိုးပါ။
• ဆိုးဝါးတဲ့ ဗက္တီးရီးယားဝင္ျခင္း = 1 gram I.V. ၄-၆ နာရီတခါထိုးပါ။

4. Nafcillin ထိုးေဆး
• အေရျပားအနာမ်ား = 1 to 2 g IV ၄-၆ နာရီတခါ၊ ၇ ရက္ထိုးပါ။

ျပည္တည္နာကို ပိုးေသေဆး ၂ မ်ိဳးတြဲေပးတာမ်ားတယ္။
(၁) Cloxacillin တႏွစ္အထက္ ၁၈ ႏွစ္အထိ = Cloxacillin 50 to 100 mg/kg/day ကို ၄ ၾကိမ္ခြဲတိုက္ပါ။
(၂) Ampicillin ၇ ရက္သားအထိ Ampicillin 50 mg/kg IM or IV ၁၂ နာရီတခါထိုးပါ။
၈-၂၈ ရက္သားအထိ = Ampicillin 50 mg/kg IM or IV ၆-၈ နာရီတခါထိုးပါ။
တလအထက္ (သာမန္) = ထိုးေဆး Ampicillin 25 to 37.5 mg/kg IM or IV ၆-၈ နာရီတခါထိုးပါ။
စားေဆး Ampicillin 12.5 to 25 mg/kg ၆ နာရီတခါေသာက္ပါ။ အမ်ားဆံုး Ampicillin 4 g/day ထက္မပိုေစရ။
တလအထက္ (ဆိုးဝါး) = ထိုးေဆး Ampicillin 50 to 100 mg/kg IM or IV ၆ နာရီတခါထိုးပါ။ အမ်ားဆံုး Ampicillin 12 g/day ထက္မပိုေစရ။
၂ဝ ေကဂ်ီထက္နည္းတဲ့ကေလး စားေဆး = 50-100 mg/kg/day ကို တေန႔ ၄ ၾကိမ္ခြဲေပး။

Abscess ခူနာ ေခၚေသာ ျပည္တည္နာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/04/blog-post.html

Dr. တင့္ေဆြ