Contraceptive pills ကိုယ္ဝန္တားေဆး

ဆရာရွင့္ က်ြန္မအသက္ ၂၆ နွစ္ပါ ။၂၈လံုးေန႔စဥ္ေသာက္ရတဲ့တားေဆးအေၾကာင္းသိခ်င္လို႔ပါရွင့္။ အဲ့ဒီ့တားေဆးေနာက္ဆံုးအေရာင္ပါတဲ့အတန္းေသာက္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေနာက္ဆံုးတန္းေသာက္ေနတုန္း ရာသီလဲလာေနတဲ့အခ်ိန္ အတူေနမိရင္အေရးေပၚေဆးထပ္ေသာက္ဖို႔ လိုအုန္းမလား သိခ်င္လို႔ပါ။ ေနာက္ၿပီးအေရာင္ပါတဲ့ေဆးေသာက္ေနတုန္း ရာသီစလာၿပီဆိုရင္ ေဆးကဒ္အသစ္စေသာက္ရေတာ့မလားဆိုတာ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။ ေျဖၾကားေပးပါအုန္းဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။

ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါကိုယ္ဝန္တားေဆးဟာ လူအမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ ေစ်းခ်ိဳတယ္။ ရွာရတာလြယ္တယ္။ (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ (ပရိုဂ်က္စတင္) ေဟာ္မုန္းေတြပါတယ္။ တကပ္မွာ ၂၈ လံုးပါတယ္။ ၂၁ လံုးက အေရာင္တမ်ိဳး၊ ၇ လံုးက အေရာင္တမ်ိဳး။ ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကို ပဌမေန႔အျဖစ္ မွတ္ျပီး၊ ၂၁ လံုးပါအေရာင္ေဆး စေသာက္ပါ။ ေန႔စဥ္ ၁ လံုးက်၊ ျဖစ္ႏိုင္သ၍ ေဆးေသာက္ခ်ိန္ မွန္ပါေစ။ ေနာက္ဆံုးေသာက္ရမဲ့ အေရာင္မတူတဲ့ ေဆးျပား ၇ ျပားဟာ အားေဆးသာျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ၇ ရက္အတြင္း ေသြးျပန္ဆင္းမယ္။ ေသြးဆင္းတာ နည္းမယ္။ ရက္လည္းတိုမယ္။ ေသြးဆင္းရက္ မွန္မယ္။ ရာသီမလာခင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ လကၡဏာေတြ နည္းတယ္။ ဝက္ျခံ၊ အလံုး-အက်ိတ္၊ တခ်ိဳ႕ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းႏိုင္တယ္။

လစဥ္ထြက္ေနက် မ-မ်ိဳးဥထြက္လာမွာကို တားဆီးေပးမယ္။ သားအိမ္ဝမွာရွိေနတဲ့ အက်ိအခြ်ဲကို ေစးပ်စ္ေစလို႔ သုက္ပိုး ဝင္လာမွာကို တားေပးတယ္။ ဖို-မ ႏွစ္ခု မေတြ႔ေစႏိုင္ဘူး။ သားအိမ္အတြင္း နံရံကိုပါးလႊာေစလို႔ ဖို-မ မ်ိဳးဥေတြ ေတြ႔ၾကအံုးေတာ့ လာမတြယ္ေစႏိုင္ဘူး။ ေဆးကို ရက္သာမက အခ်ိန္လဲတိက်ႏိုင္ေလေကာင္းေလျဖစ္တယ္။ နာရီပိုင္းေနာက္က်ရင္ မကာကြယ္ႏိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ေဟာ္မုန္းအတက္အက်ဆိုတာ မွန္ေနရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ စနစ္တက်သံုးရင္ ၉၉% စိတ္ခ်ရတယ္။

၂၈ လံုးပါတဲ့တားေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး
• Mala-D = (Levonorgestrel-0.15 mg + Ethinyl oestradiol 0.03mg) အိႏၵိယမွာ အသံုးမ်ားတယ္။
• Marvelon = Desogestrel 0.15 mg + Ethinyl estradiol 0.03 mg) ယူအက္စ္မွာ အသံုးမ်ားတယ္။
• Enovid = (Mestranol 0.15 mg + Norethynodrel 9.58 mg)
• Alesse = (Ethinyl estradiol 0.02 mg + Levonorgestrel 0.1 mg)
• Ortho-Novum = (Ethinyl estradiol 0.035 mg + Norethindrone 0.5 mg)
• Modicon = (Ethinyl estradiol 0.035 mg + Norethindrone 0.5 mg)
• Microgestin 1/20 = (Ethinyl estradiol 0.02 mg + Norethindrone 1 mg)
• Microgestin 1.5/30 = (Ethinyl estradiol 0.03 mg + Norethindrone 1.4 mg)

တားေဆးကို ပဌမဆံုးေသာက္သူဆိုရင္ ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကေန စေသာက္ရင္ တလလံုးအတြက္ ကာကြယ္မႈရမယ္။ ရာသီရပ္ျပီးမွ စေသာက္ရင္ေတာ့ ေဆးေသာက္စ ၇ ရက္အတြင္း စိတ္မခ်ရေသးပါ။ အတူမေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ဒြမ္ သံုးရမယ္။ တရက္ေဆးေသာက္ဘို႔ေမ့ရင္ ေနာက္ေန႔မွာ ၂ လံုးတြဲေသာက္ပါ။ ရာသီလာျပီး ဒုတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ေမ့သြားရင္ ၂ လံုးတြဲေသာက္ျပီး၊ အရံအတားနည္းတခုခု ဥပမာ (ကြန္ဒြမ္) သံုးတာနဲ႔ သုက္ပိုးေသေဆးသံုးတာကို ၇ ရက္ၾကာလုပ္ပါ။

ရာသီလာျပီး တတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ေမ့သြားရင္ ေဆးစေသာက္ေနၾကရက္အထိ တရက္ ၁ လံုး ေသာက္ျပီးေနာက္၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ ေဆးေသာက္ေနၾကရက္ဆိုတာ မွတ္ရတာလြယ္ေအာင္ ကို္ယ့္ဖါသာ အက်င့္လုပ္ထားတာကိုဆိုလိုတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ တနဂၤေႏြမွာ စေသာက္ၾကေလ့ရွိတယ္။ တကယ္လို႔ တတိယပတ္မွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ဆက္ေမ့သြားရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ရက္သတၲပတ္မွာျဖစ္ျဖစ္ ေဆးေသာက္တာ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ရက္မက ေမ့သြားရင္ က်န္တဲ့ေဆးကပ္ကို ဆက္မေသာက္ဘဲ၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာ ၇ ရက္တာ အရံတားနည္းတခုခုသံုးပါ။ အဲဒီလမွာ ရာသီ မလာဘဲေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ ရာသီမလာတာ ၂ လ ျဖစ္လာရင္ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိစစ္ပါ။

ေဆးကို (အလားဂ်စ္) ျဖစ္သူ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိေနသူ၊ အသည္းေရာဂါရွိေနသူ၊ မ်က္စိေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ ႏွလံုး (အတက္) ရဘူးသူ၊ အီစထိုဂ်င္သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ရင္သားကင္ဆာရွိသူ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ ႏွလံုး-ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ဘူးသူ၊ မိုင္ဂရင္းေရာဂါရွိသူ၊ သရက္ရြက္ေရာင္ေနသူ၊ ေမြးလမ္းကေန ေသြးဆင္းတာ အေၾကာင္း ရွာမရသူေတြ ဒီေဆးမေသာက္သင့္ပါ။ ဝမ္းေလွ်ာေနတာ၊ အန္တာ၊ ပိုးေသေဆးေသာက္ထားရင္ ေဆးထိေရာက္မႈကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ သိပ္မ်ားသူေတြမွာလဲ ထိေရာက္မႈနည္းႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္ဘူးကာစ ၃ လေလာက္မွာ ၾကားရက္ေသြးဆင္းတာ၊ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ပိုခံရတတ္တယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ရင္သား ၾကီး-တင္း-နာ၊ ႏို႔ရည္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားစို၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္၊ စိတ္က်၊ စိတ္မူေျပာင္း၊ စိတ္ကမခိုင္းပဲကိုယ္လႈတ္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕၊ အန္၊ ကိုယ္ေရာင္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္ကပ္မွန္ အဆင္မေျပျဖစ္၊ အသားဝါ၊ ရာသီမမွန္၊ ေသြးဖိအားတက္၊ ဆီးခ်ိဳတက္၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားပိုးဝင္။

ကိုယ္ဝန္တားဘို႔ မဟုတ္တာအတြက္ အိမ္ေထာင္မရွိေပမယ့္ ေပးႏိုင္တယ္။ ရာသီလမွန္ဘို႔လဲသံုးႏိုင္တယ္။ ဝက္ျခံေပါက္တာ၊ ရာသီလာခ်ိန္မွာ နာလြန္းတာ၊ စိတ္မူေျပာင္းေတြအတြက္လည္း ေပးႏိုင္တယ္။ အဲလိုအမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ ေဆးကပ္ ၃-၄ လေသာက္ျပီး နားထားႏိုင္တယ္။ လိုရင္ျပန္ေသာက္ရမယ္။

• Contraceptive pills ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါကိုယ္ဝန္တားေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/contraceptive-pills.html
• Birth Control Risk ကိုယ္ဝန္တားေဆး နဲ႔ ေသြးခဲျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/birth-control-risk.html
Pills Q and A (1) တားေဆး အေမး-အေျဖ (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/pills-q-and-1.html
Contraception and Fertility တားေဆး-တားနည္း ျဖတ္ျပီးသည့္ေနာက္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/contraception-and-fertility.html
Birth Control Pill Types ကိုယ္ဝန္တားစားေဆး ဘယ္ဟာေရြးမလဲ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/birth-control-pill-types.html
Contraceptive pills ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါကိုယ္ဝန္တားေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/contraceptive-pills.html
Birth Control Risks ကိုယ္ဝန္တားေဆး နဲ႔ ေသြးခဲျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/birth-control-risk.html
Marvelon (မာဗယ္လြန္) တားေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/marvelon_24.html
Exluton ကိုယ္ဝန္တား အေသးစား ေဆးျပား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/birth-control-minipill.html
Marvelon တားေဆးနဲ႔မတည့္သူ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/marvelon.html
Different Methods of Contraception ပဋိသေႏၶတားနည္းမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/birth-control-methouds.html

Dr. တင့္ေဆြ