Angular stomatitis က်ီးကန္းပါးစပ္နာ

၁။ ဆရာကြ်န္ေတာ့အသက္က ၃၀ ပါ။ ပါးစပ္မွာ က်ီးကန္းပါးစပ္နာေပါက္လို႔ပါ။ ဘာေဆးေသာက္ရမလဲ လမ္းၫြန္ေပးပါဆရာ။ ေဆးခန္းေတြျပပါတယ္မသက္သာပါဘူးဆရာ။ B 2 ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ မသက္သာလို႔ပါဆရာ။

၂။ က်မရဲ႕သမီးေလးက အသက္ ၂ ႏွစ္ ၂ လပါ။ က်ီးကန္းပါစပ္ျဖစ္တာ ၃ ရက္ ၄ ရက္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ခန္႔မွန္းရက္ပါဆရာ။ ရန္ကုန္မွာေနပါတယ္ရွင့္။ လိမ္းေဆး ေကာင္းေကာင္းေလး နာမည္သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။

က်ီးကန္းပါးစပ္နာကို Angular stomatitis (Cheilosis or Angular cheilitis) လို႔ ေခၚတယ္။ ပါးစပ္-ေဒါင့္စြန္း ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကြဲေၾကာင္းေလးေတြ ဖ်ာထြက္လာမယ္။ ေသြးထြက္တတ္တယ္။ အနာအထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အနာကေန မိႈပိုးဝင္လာရင္ Candida albicans (Thrush) ျဖစ္မယ္။ ဗက္တီးရီးယားလဲ ဝင္ႏိုင္တယ္။

ဗီတာမင္ ဘီ ၂ နည္းရာကေနစတယ္။ သံဓါတ္နည္း-ေသြးအားနည္း ေရာဂါနဲ႔လဲ ဆက္ေနတတ္တယ္။ သြပ္ဓါတ္ နည္းတာကိုလဲ ထည့္စဥ္းစားရတယ္။ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ္။ ဟိုဟာ ဒီဟာေတြနဲ႔ ေရာေနတာကို ေဆးစာမွာ Plummer-Vinson syndrome (Paterson-Brown-Kelly syndrome) လို႔ နာမယ္အရွည္ၾကီး ေပးထားတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာလဲ ျဖစ္တယ္။ ေဆာင္းရာသီမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။

အစာအာဟာရနည္းသူေတြမွာ က်ီးကန္းပါးစပ္နာက မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တဲ့သူမွာ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္တာေတြလဲ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ပုလိပ္မ်က္စိနဲ႔ ၾကည့္ရေသးတယ္။ ဘီ ၂ နည္းေနရင္၊ ဘီ ၁၊ ၃၊ ၆၊ ၁၂ လဲ နည္းေနေလမလား။ (စီ) တို႔ (ေအ) တို႔ေကာ မနည္းေပဘူးလား။ သြားတိုက္ေဆးနဲ႔ မတည့္တာလဲ မေမ့ရဘူး။

ကုတဲ့အခါ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲသိမွ တိက်တယ္။ အေရးအၾကီးဆံုးက ဗီတာမင္ ဘီ (၂)၊ ေဆးေသာက္ပါ။ ၾကြယ္ဝစာစားပါ။ ႏို႕ႏွင့္ ႏို႕ထြက္အစာမ်ား၊ ဥ၊ အသည္း၊ အသီးအရြက္၊ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ရိစ္။ တပါတည္း (စီ) ပါရေအာင္ စိမ္းတဲ့ အသီးအရြက္-အသီးအႏွံေတြလဲ စားပါ။

အနာလိုျဖစ္ရင္
• Topical antibiotic ပိုးေသေဆးတခုခု လိမ္းႏိုင္တယ္။ အနာလိမ္းေဆးတိုင္းေတာ့ မသံုးပါနဲ႔။ မ်က္စဥ္းကို ထည့္ရင္ ပါးစပ္ထဲဝင္လဲ ကိစၥမရွိဘူး။ ဥပမာ Chloramphenicol ointment, Tetracycline ointment လိမ္းပါ။
• မိႈေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ Antifungal creams မိႈအတြက္လိမ္းေဆး Nystatin, Imidazoles, Bifonazole, Clotrimazole, Econazole, Ketoconazole, Nizoral®, Miconazole, Tioconazole တခုခုသံုးႏိုင္တယ္။
• Antifungal drug မိႈအတြက္စားေဆး Imidazoles, Allylamines
• စတီရြိဳက္နဲ႔ ေရာထားတဲ့ေဆး Clotrimazole and Betamethasone, Nystatin and Triamcinolone Acetonide သံုးႏိုင္တယ္။ ေကာ္တီဇုန္း (စတီရြိဳက္) ေဆး 1% hydro cortisone လိမ္းႏိုင္တယ္။ ေရယံုဆိုရင္ မသံုးပါနဲ႔။

ျဖစ္တတ္သူေတြ Vitamin B Complex ဗီတာမင္ ဘီ အုပ္စုေဆး ၾကာၾကာေသာက္သင့္တယ္။ Malabsorption syndrome အစာစုပ္အား မေကာင္းတဲ့ေရာဂါနဲ႔ တြဲေနသူကို B complex, B-12 ထိုးေပးရမယ္။

အရပ္နည္းေတြေရးလာရင္ ဖ်က္ပါမယ္။ ေဆာရီး။

Dr. တင့္ေဆြ