Selling Sickness ေရာဂါကို ေရာင္းခ်ေနျခင္း

ေဆးေၾကာ္ျငာေတြကေန က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကို ဘယ္လိုေျပာင္းေစသလဲ။ ေဆးေတြကို ေဆးကုမၸဏီေတြကေန ဆရာဝန္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားျပီး ေဆးညႊန္းေရးေပးေစခ်င္လို႔ ေၾကာ္ျငာရပါတယ္။ စားသံုးသူတိုက္ရိုက္ ေဆးေၾကာ္ျငာျခင္း နည္းသစ္ကေတာ့ စားသံုးသူေတြကို ဝယ္ခ်င္လာေအာင္ ေၾကာ္ျငာနည္း ျဖစ္ပါတယ္။ FDA ေဆးဝါးနဲ႔ အစားအေသာက္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔ကေန ဒါေတြကိုပါ ၾကီးၾကပ္ဘို႔တာဝန္ရွိပါတယ္။

စားသံုးသူတိုက္ရိုက္ ေဆးေၾကာ္ျငာကို စတင္ခဲ့တာကေတာ့ ၁၉၈၁ ခုထုတ္ ရီးဒါးစ္ဒိုင္ဂ်က္စ္ထဲမွာပါလာတဲ့ Pneumovax ႏူမိုးနီးယားကာကြယ္ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္မွာဘဲ FDA ကေန အနာသက္သာေဆး Oraflex ကို ေစ်းကြက္ကေန ရုပ္သိမ္းခိုင္းခဲ့ရပါတယ္။ မွားယြင္းျပီး တလြဲကိုအထင္ေရာက္ေစတဲ့ေဆးေၾကာ္ျငာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၁၉၉၃ ကတည္းက အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရတဲ့ Claritin အလာဂ်ီေဆးအတြက္ ေၾကာ္ျငာစရိတ္ ၁၂၄ သန္း သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ FDA ကေန လမ္းညႊန္ခ်က္အသစ္ ထပ္ထုတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေၾကာ္ျငာခ သံုးစြဲမႈေတြဟာ ၁၉၉၇ ကေန ၂ဝဝ၂ အထိ သန္း ၂၂ဝ ကေန ၂႕၈ ဘီလီလ်န္အထိတိုးသံုးလာတာေတြ႔ရတယ္။

မီဒီယာသစ္ေတြေပၚလာေတာ့ နည္းသစ္ေတြလဲေျပာင္းသလို လူေတြရဲ႕ စိတ္ဝင္စားမႈလဲ ေျပာင္းလာပါတယ္။ အရင္က သတင္းစာ၊ ေရဒီယိုနဲ႔ တီဗြီကိုသာအာရံုထားၾကရာကေန အြန္လိုင္းေပၚလာတယ္။ ၂ဝဝ၈ အတြင္း အေမရိကန္ ၁၄၅ သန္းဟာ က်န္းမာေရးသတင္းအတြက္ အြန္လိုင္းတက္ၾကပါသတဲ့။ ေဆးကုမၸဏီေတြကလဲ ေၾကာ္ျငာခကို ၁၉၉၆ ကေန ၂ဝဝ၅ အတြင္းမွာ ၃၃ဝ% အထိတိုးသံုးတာေတြ႔ရပါတယ္။

မွတ္ပံုတင္ေဆးဆိုတဲ့ေဝါဟာရတခုရွိပါတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳး တခ်ိဳ႕ဟာ မွတ္ပံုတင္ထားၾကတာ မဟုတ္ပါ။ ေဆးေၾကာ္ျငာမွာ အရင္ေနရာယူခဲ့တဲ့ေဆးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းေဆးမ်ိဳးေတြကဒီထဲမွာ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ ဥပမာ ေျမြအဆီကေနေဆး လုပ္တာမ်ိဳးပါ။ ျမန္မာျပည္မွာက အဲဒါမ်ိဳးမ်ားမွမ်ား။

ဟာဗယ္ေခၚတဲ့တိုင္းရင္းေဆးေတြကို အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အာဟာရေဆးဆိုျပီး လုပ္လာၾကပါတယ္။ လိမ္မာပါးနပ္သူေတြက ဥပေဒကို လက္တလံုးျခား ေၾကာ္ျငာပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္ထားတယ္၊ ေရာဂါရွာေဖြေရးအတြက္ မဟုတ္ပါ၊ ေရာဂါေပ်ာက္မယ္လို႔ မဟုတ္ပါဆိုျပီး Disclaimer ထည့္ေရးမွ ဥပေဒလြတ္တယ္။

Airborne အျဖစ္အပ်က္တခုရွိပါတယ္။ သင့္ကိုယ္ခႏၶာ ခုခံအားတိုးေစျပီး ပိုးအမႊားေတြရန္ကေန ကာကြယ္မဲ့ ဟာဗယ္ေဆးလို႔ ေၾကာ္ျငာပါတယ္။ မၾကာခင္က Airborne Health, Inc. ကုမၸဏီကေန စားသံုးသူေတြကို ၂၃႕၃ သန္း ေငြျပန္အမ္း လိုက္ရပါတယ္။

နာမည္ၾကီးေဆးကုမၸဏီၾကီးေတြလဲ ဒီအထဲမွာပါတယ္။ Pfizer ဆိုရင္ ၂ဝဝ၄-၂ဝဝ၈ အတြင္းမွာ ၂၄၅ ဘီလီယန္ ဝင္ေငြရတယ္။ Eli Lilly က ၃၆ ဘီလီယန္ရတယ္။ ဒီဝင္ေငြဟာ Zyprexa ဆိုတဲ့ေဆး တမ်ိဳးထဲအတြက္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးကို FDA က စစ္ေဆးျပီး အဓိကေဆးကုမၸဏီေတြကို ဒဏ္ေငြ ၇ ဘီလီယန္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေလာက္ေတာ့ ေဆးကုမၸဏီၾကီးေတြအတြက္ အနည္းေလးသာျဖစ္ပါတယ္။

မွားထုတ္ျပီး ေရာင္းခဲ့ေဆးေတြကေတာ့ -
• ဆီးခ်ိဳေဆးေတြထဲမွာ Actos နဲ႔ Avandia ေဆးေတြပါတယ္။
• စိတ္က်ေဆးေတြထဲမွာ Paxil, Prozac, Effexor, Zoloft, Lexapro နဲ႔ Depakote ေဆးေတြပါတယ္။
• ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြထဲမွာ Yaz နဲ႔ Yasmin ေဆး။
• ဝက္ျခံေဆး Accutane ေဆး။
• ကိုလက္စေထာ က်ေဆး Crestor ေဆး။
• ေသြးက်ဲေဆး Pradaxa နဲ႔ Xarelto ေဆး။
• အရိုးအားေကာင္းေဆး Fosamax ေဆး။
• အနာသက္သာေဆး Vioxx ေဆး။
• ေလနာေဆး Reglan (metoclopramide) ေဆး။
• ေက်ာက္ကပ္ေဆး GranuFlo နဲ႔ NaturaLyte ေဆး။
• ဆံပင္ကြ်တ္ေပ်ာက္ေဆး Propecia နဲ႔ Proscar ေဆးေတြျဖစ္တယ္။

The Great American Fraud အေမရိကန္ မဟာလိမ္လည္မႈၾကီးဆိုတဲ့ စူးစမ္းရွာေဖြေရးေဆာင္းပါး ၁၉ဝ၅ မွာ ထြက္လာတယ္။ ၁၉ဝ၆ မွာ Pure Food and Drug Act အေမရိကန္ စစ္မွန္တဲ့အစားအစာနဲ႔ေဆးဝါး အက္ဥပေဒ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက အရက္၊ စိတ္ၾကြေဆးနဲ႔ မူးယစ္ေဆးေတြကို တားျမစ္တဲ့အထဲမွာ မပါေသးပါ။ အမွန္အတိုင္းေၾကာ္ျငာရင္ ေရာင္းခြင့္ရွိတဲ့သေဘာပါ။ အက္ဥပေဒကတားတာက မွားျပီး ေၾကာ္ျငာတာကိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာလဲ ေၾကာ္ျငာနဲ႔ေရာင္းတဲ့ေရာဂါေတြ လာေနပါျပီ။ မီဒီယာအမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ေထာက္ျပလာတာလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေထာက္ျပတာမွာ အေထာက္အထားနဲ႔မွသာ ခိုင္မာပါတယ္။ ခက္ေနေသးတာက ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း၊ ဆရာဝန္ေတြကို ေျပာစရာရွိရင္ အရပ္စကား၊ ၾကားဘူးနားဝ၊ ေကာလဟလနဲ႔ ေရးၾကေျပာၾကရင္ မနစ္နာသင့္သူေတြကို နစ္နာေစပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဥပေဒေတြက ေဟာင္းႏြမ္းတာနဲ႔ မလံုေလာက္တာေတြက မ်ားလြန္းေနတယ္။

အျပဳသေဘာလဲေတြး၊ အေရးအသားလဲတိက်၊ စိတ္ထားေစတနာလဲ မွန္ၾကမွသာ က်န္းမာေရးအတြက္ အားတက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ကို ေမးၾကလြန္းလို႔ ေၾကာ္ျငာေဆးနဲ႔ ရန္ျဖစ္ေနတဲ့ဆရာဝန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေၾကာ္ျငာသူေတြ မပူပါနဲ႔၊ ေဆးဝယ္ျပီးမွသာ ေမးၾကတာ။ ေနာက္လည္း ဝယ္ၾကပါမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၂-၂ဝ၁၄
၂၄-၂-၂ဝ၁၉